De tuin winterklaar maken

Een van de meest gestelde vragen is ongetwijfeld : „Moet ik de afgevallen bladeren laten liggen of moet ik die verwijderen?“ Afhankelijk van de bodem kan je hiervoor een hark gebruiken. De kleurrijke bladeren in combinatie met de natte weersomstandigheden op terrassen of verharde paden kunnen al snel een natte ondergrond vormen en dus heel gevaarlijke situaties creëren.

We raden je ook aan om de bladeren van je gazon te verwijderen omdat de grassen anders onvoldoende licht en lucht krijgen. De bladeren onder struiken en hagen kan je gerust laten liggen. Zij bieden insecten, egels en andere nuttige diertjes een schuilplaats tijdens de winter. Als je de egels in je tuin extra wilt ondersteunen, lees dan zeker ons artikel „Zo help je nuttige dieren tijdens de winter“.

Als je net voor de start van de winter je planten een extra duwtje in de rug wilt geven, dan kan je ze voor een laatste keer bemesten met een kaliumrijke meststof. De kalium zal de celstructuur en de wortels van je planten versterken waardoor ze meer weerstand krijgen tegen lage temperaturen en vorst. Dergelijke meststoffen moeten ongeveer 3 tot 4 centimeter in de grond worden geharkt. Vervolgens moet je grondig water geven zodat de korrels kunnen oplossen en de voedingsstoffen meteen beschikbaar zijn voor je planten. Tijdens de winter lassen je planten een winterslaap in. Pas in het voorjaar moet je opnieuw bemesten zodat ze vol energie aan het nieuwe tuinseizoen kunnen beginnen.

Je leegstaande serre kan je tijdens de winter gebruiken om je potplanten zoals lavendel, olijfboom en oleander een veilig onderkomen te bieden. Omdat het in de serre ook behoorlijk koud kan worden, is het verstandig om je serre vooraf te isoleren door de muren met noppenfolie of fleece te bekleden. Als de temperaturen nog verder dalen, doe je er echter goed aan om je planten naar een vorstvrij plekje te verhuizen. Een niet verwarmde serre is in principe niet ideaal als winterverblijf voor niet winterharde planten zoals Lantana en Dipladenia.

Heel wat potplanten komen uit warmere regio’s en zijn daarom niet zo blij met de koude winters in ons land. Deze groep planten kan worden opgedeeld in winterharde planten en vorstgevoelige planten. Winterharde planten kan je meestal buiten laten staan - door het beperkte volume grond waarin ze zijn aangeplant, moeten ze worden beschermd tegen strenge vorst. Dit kan je doen door de pot in een oud deken of in jute te wikkelen. Vorstgevoelige planten - waaronder heel wat mediterrane planten  moeten op een vorstvrije plaats overwinteren. Ben je op zoek naar meer tips om je potplanten voor te bereiden op de winter? Lees dan zeker ons artikel “Overwintering van balkon- en terrasplanten”.

Gevoelige plantensoorten (vb. sommige gekweekte rozen) kan je tijdens de winter extra beschermen tegen de vorst. Ook nieuwe aanplantingen hebben meestal extra winterbescherming nodig. Het is vooral belangrijk om te vermijden dat de wortels bevriezen. Dit kan je doen door de bodem met een laagje mulch of schors te bedekken. Hierdoor zal de grondtemperatuur lichtjes fluctueren.

Als je rozen in een bloemperk hebt aangeplant, dan kan je die met behulp van een doorlatende jutezak beschermen tegen strenge vorst. Je hoeft enkel de jutezak over de plant te plaatsen en deze aan de onderkant vast te knopen. De wortels kan je extra beschermen met wat aarde en een portie tuincompost rond de stam.

Rozen in potten moeten gelijkaardig worden behandeld. De wortelkluit kan je extra beschermen tegen de koude temperaturen door de pot op een houten plank te plaatsen en de pot zelf eveneens in jute te wikkelen.

Als je je tuin klaarstoomt voor de winter, mag je zeker je gazon niet vergeten. Hierbij is een laatste bemestingsbeurt met een kaliumrijke meststof heel belangrijk. Dankzij de kalium zal je gazon veerkrachtig de winter ingaan. Vanaf november, wanneer er niet meer bemest hoeft te worden, kan je je gazon bekalken. We raden je aan om vóór het bekalken de zuurtegraad van de bodem te testen : bekalken is alleen nodig wanneer de pH minder dan 5,5 bedraagt.

­De grasmaaier kan je voor een laatste keer opstarten om je gazon in te korten tot ongeveer 5 centimeter. Het tijdstip van deze laatste maaibeurt hangt af van de temperatuur : eens de temperatuur onder de 10°C zakt, zal het gazon niet meer groeien en hoef je dus ook niet meer te maaien. Alle belangrijke stappen voor het onderhoud van je gazon in de herfst hebben we voor je verzameld in ons artikel “Gazon bemesten in de herfst”.

Als je appelbomen of andere fruitbomen in de tuin hebt aangeplant, dan is het belangrijk dat de zogenaamde vruchtmummies (rotte vruchten die nog aan de boom hangen) net voor de winter worden weggehaald. In deze rotte vruchten overwinteren namelijk heel wat ziekteverwekkers. Eens de temperaturen in het voorjaar beginnen te stijgen, wordt de kans groter dat ze vers gekiemde bladeren en bloemknoppen gaan aantasten.

De herfst is eveneens de ideale periode om de kleine wintervlinder te voorkomen. Deze wintervlinders leggen in de herfst hun eitjes - zodra de larven in het voorjaar verschijnen, zullen ze je planten aantasten. Om ervoor te zorgen dat je planten niet het slachtoffer worden van dit vraatzuchtige ongedierte, moet je tijdig preventieve maatregelen nemen. Zo bestaan er lijmringen die rond de boomstam kunnen worden gewikkeld. De vrouwtjes, die niet kunnen vliegen, zoeken een weg naar de top van de boom om te paren met de vliegende mannetjes, maar blijven op hun weg daarheen kleven aan de lijmring.

Daarnaast zijn vooral jonge bomen heel gevoelig voor vorstscheuren die ontstaan door grote temperatuurverschillen wanneer slechts één kant van de boom zonlicht opvangt. Hiervoor kan je een plank tegen de boom plaatsen of een witte beschermende verf aanbrengen die het zonlicht reflecteert en je boom zo beschermt tijdens de winter.

Tot slot mag je niet vergeten om je tuingereedschap schoon te maken en te onderhouden : verwijder het vuil van spaden en grasmaaiers, slijp de messen van je snoeischaar en verwijder het roest van het gereedschap.

Je tuingereedschap kan je in een schuur of garage opbergen. Een tuinhuis is echter niet de juiste plek om vloeibare meststoffen bestrijdingsmiddelen te bewaren. Deze horen thuis op een vorstvrije locatie.

Vergeet zeker niet de hoofdkraan, die je buitenkraan van water voorziet, dicht de draaien en de buitenkraan zelf open te draaien. Zo vermijd je dat de leiding uit elkaar gedrukt wordt wanneer water uitzet door bevriezing. Meer tips voor het onderhoud van je snoeischaren, tuinmachines, etc. vind je in ons artikel “Tuingereedschap schoonmaken”.