Klimplanten : privacyscherm voor tuin en balkon

In tropische regenwouden groeien ze rond bomen en struiken, beklimmen ze rotsachtige hellingen en steile kliffen en banen ze zich een weg omhoog, richting de zon - ja, we hebben het over klimplanten.

Klimplanten vormen een bijzondere plantengroep die zich heeft gespecialiseerd in het omhoog groeien langs allerlei soorten oppervlakken. Sommige planten gebruiken daarbij speciale structuren zoals hechtwortels (zelfhechtende klimplanten), ranken (rankende klimplanten) of zuignapjes om zich vast te zetten. Nog andere soorten groeien met hun ranken rondom een groeisteun (vb. bomen, goten). De planten hebben deze groeisteunen nodig om zelfs in het diepste struikgewas voldoende zonlicht te krijgen door hoog naar de zon te reiken. Heel wat klimplanten komen oorspronkelijk uit de Zuid-Amerikaanse of Aziatische tropen.

De prachtige, bloemrijke groei van de klimplanten kan je zowel in de vrije natuur als ook in steden en in onze tuinen bewonderen. Zo sieren ze in onze contreien huismuren, gevels, muren en omheiningen. Ze geven niet alleen alle tuinen kleur, maar zijn eveneens geschikt als natuurlijk privacyscherm om nieuwsgierige blikken van buren en voorbijgangers tegen te houden.

Niet alleen qua uitstraling hebben klimplanten iets te bieden - door kale gevels te "vergroenen" leveren ze ook een duurzame bijdrage voor de natuur. In grootsteden kunnen ze de temperatuur op hete dagen effectief verlagen. Tijdens de zomer verdampen de verkoelende klimplanten vocht en doen ze dienst als natuurlijke airco. Bovendien zorgen ze voor meer biodiversiteit : de nectar en het stuifmeel trekken namelijk heel wat bestuivende insecten aan.

Klimplanten worden opgedeeld in twee groepen : de zelfhechtende klimplanten en de niet-zelfhechtende klimplanten.

Zelfhechtende klimplanten zijn planten die zich met behulp van hechtwortels vastzetten op de ondergrond, vb. klimop en klimhortensia's. Niet-zelfhechtende klimplanten hebben iets nodig waaraan of waarrond ze kunnen groeien. Dit kan zijn rond een boom, een struik, aan een goot of aan een groeisteun.

De laatste groep wordt verder opgedeeld in rankende klimplanten en slingerplanten.

• Rankende klimplanten vormen ranken waarmee ze zich bijvoorbeeld aan takken kunnen vasthouden. Ze groeien bij voorkeur aan smalle, fijnmazige hekjes die ze gemakkelijk kunnen vastgrijpen. Tot deze categorie behoren heel wat populaire klimplanten zoals klimkers, clematis, dipladenia, passiebloem maar ook klimgroenten zoals erwten, komkommers, Mexicaanse mini-komkommers en pompoenen.
• Slingerplanten hebben geen ranken of andere structuren nodig om zich aan "vast te klampen", wel een verticale steun waarrond ze zich kunnen wikkelen om zo in de hoogte te groeien. Hiervoor zijn smallere, staafvormige hekjes heel geschikt. Tot deze groep behoren Suzanne-met-de-mooie-ogen, blauwe regen en tuinkamperfoelie.

Daarnaast bestaan er nog klimplanten die niet rond een specifiek materiaal groeien, maar wel hun doornen gebruiken om zich aan andere planten vast te hechten, vb. klimrozen. Hier is het handig om de takken met een touwtje op te binden.

Of je nu een zonnige huismuur wilt laten begroeien of een bloeiend privacyscherm op een noord-georiënteerd balkon wilt creëren - voor elke locatie is er een geschikte plant. Het mooie aan klimplanten is bovendien de veelzijdigheid.

1. VOOR ZONNIGE LOCATIES

Klimrozen zijn voor lichtrijke plekjes ideaal, bij voorkeur op een zuid-west- of zuid-georiënteerde locatie. Toch moet je de brandende zon vermijden. Er bestaan klimplanten die zich heel goed voelen in de volle zon en die de voorkeur geven aan direct zonlicht zoals de robuuste en kleurrijke bougainvillea. Ook de warmteminnende blauweregen of Suzanne-met-de-mooie-ogen houden van zonnige plekjes.

2. VOOR HALF-SCHADUWRIJKE PLEKJES

Ook op half-schaduwrijke plekjes kan je klimplanten laten groeien. Denk maar aan de clematis (vb. alpenbosrank of de bergbosrank) en de Japanse tuinkamperfoelie.

3. VOOR HOEKJES IN DE SCHADUW

Als je gevel nauwelijks van zonlicht kan genieten, dan kan je kiezen voor wilde wijnstokken die in de herfst indruk maken met hun prachtige, dieprode bladeren. Ook robuuste klimhortensia's komen goed terecht zonder veel licht en ontwikkelen in de vroege zomer hun mooie, witte bloemen. Klimop, de klassieker onder de klimplanten, is heel flexibel en voelt zich eveneens comfortabel in de schaduw, waar de plant ijverig tegen muren en omheiningen omhoog klimt.

Zo ga je te werk :

1. Installeer de klimsteunen op een voldoende zonnige plek in het bed. Zorg ervoor dat deze klimsteunen stevig in de grond zitten verankerd. Ze moeten stabiel genoeg zijn om het gewicht van de planten te kunnen dragen en hen voldoende ondersteuning te bieden om omhoog te groeien.
2. Graaf vervolgens een groot plantgat. Dit gat moet minstens dubbel zo diep en dubbel zo breed zijn als de diameter van de wortelkluit.
3. Als je aanvoelt dat de bodem heel verdicht is, kan je deze losmaken met een spitvork en er een bodemverbeteraar doorheen vermengen.
4. Haal de klimplant voorzichtig uit de pot en plaats ze in het uitgegraven plantgat.
5. Vul het plantgat verder op, druk alles goed aan en geef grondig water.

Voor een pergola of een luifel moet je op dezelfde manier te werk gaan. Als je een huismuur wilt laten begroeien, moet je controleren of de gevel stabiel genoeg is om het gewicht van de klimplanten te dragen. Bevestig klimhulpmiddelen (vb. latwerk, roosters, draden) aan de gevel om de klimplanten te ondersteunen. Als de planten omhoog beginnen te groeien, kan je ze ook vastbinden aan de klimsteunen.

Eenjarige klimplanten worden bij voorkeur in het voorjaar gezaaid en geplant zodat ze in de zomer je tuin of balkon al kunnen opfleuren met hun prachtige bloemen. We raden je aan om voorgekweekte planten in je tuincentrum of vakhandel te kopen. Zo krijgen de planten nog voldoende tijd om tegen de hete zomermaanden genoeg aan te sterken.

Een andere optie is om de klimplanten vanaf februari op een lichtrijke, warme vensterbank voor te trekken. Bij vorstgevoelige planten zoals passiebloemen of bougainvillea's wacht je beter nog wat af tot na de IJsheiligen (midden mei), wanneer er geen vorst meer wordt verwacht.

Meerjarige, winterharde klilmplanten kunnen in principe het ganse jaar door worden aangeplant. De lente en de herfst zijn ideaal omdat de bodem dan door de gematigde temperaturen niet zo snel zal uitdrogen en de planten zo goed kunnen groeien.

Als je je klimplanten op de juiste manier verzorgt, zullen ze je tuin of balkon seizoen na seizoen opfleuren met hun mooie bloemen. Tijdens de hete zomermaanden is het belangrijk dat ze regelmatig water krijgen. Vooral bij klimplanten in bloembakken en potten, die niet standaard worden aangevuld met regenwater, moet je de bodem voldoende vochtig houden. Door de bodem van je bloembed te bedekken met mulch of schors, zal de grond langer vochtig blijven en kan je eveneens onkruidgroei voorkomen. In potten kan je mulch of puimsteenkorrels gebruiken.

Er is één iets wat niet mag ontbreken opdat je bloemen hun mooie, kleurrijke bloemen ontwikkelen : voedingsstoffen. Met COMPO Vloeibare Meststof Complete voorzie je je planten van alle belangrijkste voedingsstoffen. Voor rozen en zuurminnende planten moet je een meststof gebruiken die is aangepast aan de behoeften van de planten.

Door je klimplanten regelmatig te snoeien zal je de groei bevorderen, de planten gezond houden en zorgen voor een frisse look. De meeste clematis-planten mag je in het voorjaar lichtjes snoeien om de groei van nieuwe stengels te bevorderen - de bloemen worden namelijk altijd gevormd op nieuwe stengels. Ook de snelgroeiende blauweregen wordt in de lente graag gesnoeid om overmatige groei tegen te gaan en de ontwikkeling van nieuwe bloemknoppen te stimuleren. We raden je aan om klimrozen in de lente te snoeien, net voordat de nieuwe groei begint. Je ontdekt er alles over in ons artikel "klimrozen snoeien - zo ga je te werk!"