11 houtgewassen met kleurrijke herfstbladeren

Met zijn gele bloemen en kleine, zure vruchten is de zuurbes (ook wel Berberis genaamd) een heel populair houtgewas in de inheemse tuin. De onderhoudsvriendelijke struiken zijn ideaal voor de aanplanting van een haag. De groenblijvende struiken bieden namelijk het ganse jaar door privacy.

Afhankelijk van de soort zorgt het siergewas tot ver in de winter met zijn opvallende, karmozijnrode bladeren en felrode bessen voor extra kleur in je tuin. Bijzonder indrukwekkend is de Japanse zuurbes "Atropurpurea". Deze vormt met zijn donkerpaarse herfstbladeren een echte blikvanger. Met de geelbladige zuurbes "Aurea" breng je sfeervolle geel-oranje accenten. De rode vruchten zijn vooral voor vogels een pure lekkernij, maar de bessen, die rijk zijn aan vitamine C, zijn ook voor de mens heel gezond. 

De groenblijvende heesters zijn blij met een half-schaduwrijk plekje in de tuin. Als het gaat om onderhoud, hoef je je niet veel zorgen te maken. Eenmaal de plant goed is ingeworteld, heeft ze geen extra water of voedingsstoffen nodig. Om te vermijden dat de bodem gaat uitdrogen, kan je de zone rond de wortels met een laagje schors of mulch bedekken.

Ook de wilde kardinaalsmuts (Eunonymus europaeus) is bij ons inheems. Omdat de vruchten bij vogels heel geliefd zijn, is de struik een echte must-have in elke natuurlijke tuin. Het houtgewas, dat behoort tot het geslacht van de kardinaalsmutsfamilie, wordt 2 tot 6 meter hoog en is daardoor heel geschikt als haag of als alleenstaande plant.

De roze vruchten doen denken aan een biretta, een hoofddeksel dat wordt gedragen door christelijke geestelijken. De winterharde kardinaalsmuts is blij met een zonnige standplaats, maar komt ook op half-schaduwrijke plekjes goed terecht. Meer informatie over de verzorging van het houtgewas vind je in ons plantenportret.

Als je op zoek bent naar een plant die het ganse jaar door voor extra kleur in de tuin zorgt, dan is het krentenboompje (Amelanchier) - ook wel rotsmispel genoemd - de ideale kandidaat. De boom uit de rozenfamilie maakt in het voorjaar veel indruk met een zee van witte bloemen en zorgt in de nazomer voor een volgende hoogtepunt, namelijk heerlijke donkerblauwe vruchten die ook voor vogels en bijen een rijke voedselbron vormen.

Het krentenboompje zal echter het meest opvallen in de herfst, wanneer de groene bladeren een goudgele en rode kleur krijgen. Het Amerikaanse krentenboompje, dat tot zes meter hoog kan worden, is heel populair in onze inheemse tuinen. Door zijn relatief compacte vorm is het houtgewas ideaal voor kleinere tuinen of voor de voortuin. Dankzij de brede, paraplu-achtige kroon is de herfstboom een echte blikvanger in de tuin.

Ook het dwergkrentenboompje brengt kleur in de herfsttuin - het kleine struikje wordt amper 1 tot 2 meter hoog en is daarom heel geschikt als kuipplant. De onderhoudsvriendelijke plant heeft niet veel verzorging nodig en komt meestal zonder problemen de winter door. Met een portie organische meststof met langdurige werking in het voorjaar kan je de boom extra ondersteunen bij de ontwikkeling van zijn vruchten.

De Japanse esdoorn (Acer palmatum), afkomstig uit de zeepboomfamilie, creëert een bijzonder spectaculair effect tijdens de herfstmaanden. Mede dankzij de opvallende, handvormige bladeren is het een populaire sierplant. Als alleenstaande boom of in combinatie met andere mooie herfstkleuren - de Japanse esdoorn is een echte blikvanger met zijn intens rode kleur. De boom, die 5 tot 6 meter hoog wordt, heeft een zonnige standplaats nodig, beschut tegen de wind. Als je de boom als kuipplant op het balkon of terras wilt plaatsen, dan raden we je aan om voor een laagblijvende soort te kiezen zoals de Japanse esdoorn "Bloodgood". Die wordt 3 tot 4 meter hoog en maakt indruk met zijn scharlakenrode bladeren, zelfs als hij weinig ruimte heeft.

De vorstgevoelige Japanse esdoorn is blij met een zonnige en windbeschutte plaats in de tuin. Na de laatste nachtvorst kan je de boom in het voorjaar in de tuin aanplanten, zodat hij voldoende tijd heeft om in te wortelen. Geef het herfstgewas ook regelmatig water, vooral tijdens de zomermaanden, om uitdroging te voorkomen.

De moeraseik (Quercus palustris) is ideaal voor kleinere tuinen en voortuintjes. Het houtgewas uit de eikenfamilie kan tot 20 meter hoog worden. Kleinere soorten zoals de "Green Dwarf" worden tot 3 meter hoog. Door hun compacte vorm kunnen de dwergplanten ook als potplant worden gekweekt. Met hun kleurrijke, vuurrode bladeren zijn ze een ware lust voor het oog tijdens de sombere herfstmaanden. Ook in bloemperken ziet de moeraseik er met zijn bolvormige kronen heel goed uit. Het houtgewas is afkomstig uit rivierdalen en tolereert daarom geen lange periodes van droogte. De loofboom voelt zich vooral thuis in vochtige, leemachtige bodems. Na de aanplanting in de herfst is vooral één ding belangrijk : regelmatig water geven!

Met zijn heerlijke, glanzende zwarte bessen en kleurrijke herfstbladeren is de appelbes (Aronia melanocarpa) een populaire plant in de sier- en moestuin. De appelbes wordt meestal maar twee meter hoog en is daarom ook ideaal voor kleinere tuinen en voortuinen. Van augustus tot oktober kunnen tuinbezitters genieten van de sappige vruchten van de appelbes die boordevol vitamine C zitten - de bes is dan ook een ware traktatie voor vogels. Bij het begin van het oogstseizoen krijgen de bladeren van de appelbes zelfs een intens rode kleur. De onderhoudsvriendelijke boom is blij met een zonnige tot half-schaduwrijke plek in je tuin. De ideale periode om het houtgewas aan te planten, is de herfst.

De naam van onze volgende herfstfavoriet zegt het al - de bloesems van de toverhazelaar (Hamamelis) toveren zelfs in putje winter kleur in je tuin. Met uitzondering van de Amerikaanse toverhazelaar bloeien alle soorten al vanaf december. Vooral de Japanse en de Chinese toverhazelaar zijn heel populair. De struiken worden 3 tot 4 meter hoog en maken tijdens de herfstmaanden veel indruk met hun gele tot felrode bladeren.

Omwille van hun ondiepe wortelgestel geeft de toverhazelaar de voorkeur aan een losse, humusrijke bodem. In dit artikel vind je meer tips voor een succesvolle aanplanting van je toverhazelaar.

Mocht het herfstseizoen een wedstrijd zijn, dan zou de Amerikaanse amberboom (Liquidambar styraciflua) heel hoog scoren. De populaire boom, die in zijn thuisland ook wel "Sweet Gum" wordt genoemd, kan zelfs in onze contreien 8 tot 20 meter hoog worden. De amberboom is al vanaf september in volle glorie te bewonderen : met zijn geel tot roodgekleurde, zeesterachtige bladeren en zijn stekelige, bolvormige vruchten trekt de herfstboom zonder twijfel heel wat aandacht. 

De Amerikaanse amberboom is blij met een zonnige, windbeschutte plaats. De bodem moet veel voedingsstoffen bevatten en matig vochtig zijn - een heel compacte bodem en waterophopingen kan de boom minder goed verdragen. Om je jonge boom veilig de winter door te brengen, raden we je aan om hem pas in het voorjaar aan te planten, zodat hij de tijd krijgt tot de eerste vorst om in te wortelen. Voor extra bescherming kan je de grond rond de wortels met een laagje mulch of bladeren bedekken.

Is dat een suikerspin of toch een pruik? De delicate, veerachtige bloemen van de pruikenboom (Cotinus coggygria) geven creatievelingen onder ons heel wat ruimte voor associaties. De filigrane, rozerode bloemen, die de complete struik bedekken, krijgen in de herfst een heldere, karmozijnrode kleur. De pruikenboom "Royal Purple", een gewas met donkerrode bladeren, vormt een uniek contrast met andere kleurrijke herfstbomen.

Of het nu hitte of wintervorst is - de hoge sierheester, die tot 5 meter hoog kan worden, is even onderhoudsvriendelijk als veelzijdig. Ingewortelde planten hebben nauwelijks water of meststof nodig en gedijen ook heel goed in de volle middagzon. Vooral jonge pruikenboompjes hebben ondersteuning nodig : geef ze regelmatig water en bescherm ze tijdens de winter met een laagje mulch of bladeren.

De Japanse notenboom (Gingko biloba) is een echte overlever tussen de bomen. De boom bestond reeds miljoenen jaren geleden en wordt nu beschouwd als het oudste levende fossiel in de plantenwereld. Alle andere soorten zijn namelijk uitgestorven. Dankzij zijn typische waaiervormige bladeren is de notenboom heel populair - of het nu gaat om aanplanting langs straten en parken of voor gebruik als traditioneel medicijn. De felgele bladeren geven je tuin tijdens de herfstmaanden een kleurrijke, magische toets.

De boom past zich heel gemakkelijk aan - daarom heeft hij ook weinig onderhoud nodig. Toch kan een laagje mulch of bladeren op de bodem (rond de wortels) of jute rond de boomstam de jonge boompjes tijdens de eerste jaren extra ondersteuning bieden tijdens de winter.

In combinatie met andere kleurrijke herfstbomen zoals de Amerikaanse amberboom en de Japanse esdoorn vormt de Japanse notenboom een echte blikvanger in de tuin. Kleinere, compacte soorten zijn ook heel geschikt als kuipplant.

Ben je nog op zoek naar extra herfstdecoratie voor aan de muur? Dan is de vijfbladige wingerd (Parthenocissus quinquefolia) de ideale kandidaat! De klimplant zorgt met haar dieprode bladeren voor een prachtig resultaat in de tuin. De plant groeit tot 1 meter per jaar en kan zich dus snel verspreiden. Reeds begin september verandert de kleur van de bladeren geleidelijk van groen naar fel rood. 

De vijfbladige wingerd kan zowel op een lichtrijke als op een half-schaduwrijke plek worden aangeplant. Toch krijg je een fellere bladkleur als de plant in de volle zon staat. De klimplant kan in het voorjaar tot de vroege zomer worden aangeplant. We raden je echter aan om niet later dan september te planten zodat de plant voldoende tijd krijgt om aan te sterken vóór de winter. Een losse, goed doorlatende bodem is ideaal.

De plant kan zowel als privacyscherm aan gevels of aan omheiningen op je terras worden aangeplant.