Petunia

Petunia's (Petunia) behoren tot de Solanaceae-familie en worden, door hun prachtige, kleurrijke bloesems, ook wel trechterbloemen genoemd. Afhankelijk van de soort en de variëteit schitteren de bloemen van deze zomerbloeiers in de meest uiteenlopende kleuren. Van wit, roze, rood, violet of zelfs zwart tot veelkleurige petunia's en petunia's met patronen. In de vakhandel kan je vrijwel alle denkbare kleuren en kleurcombinaties kopen - en elk jaar komen er meer soorten bij. Wat al deze planten gemeen hebben, is dat de kleine, harige en kleverige bladeren uit de bladoksels zich tot grote trechtervormige bloemen ontwikkelen.

De meest verspreide soort in ons land is de tuinpetunia (petunia x hybrida), die een hybride is van de witte petunia (Petunia axillaris) en de paarse petunia (Petunia integrifolia). Vanwege hun diversiteit worden de soorten onderverdeeld in groepen.

1. Petunia pendula : dit zijn hangende petunia's die meestal kleine tot middelgrote bloemen hebben. Zij hebben scheuten die tot wel één meter lang kunnen worden. Hierdoor vormen ze een heel populaire decoratie voor hangende potten en bloembakken.

2. Multiflora petunia : de laaggroeiende planten in deze groep bloeien rechtopstaand en worden maximaal 30 cm hoog. De talrijke bloemen zijn klein, maar de meerkleurige petunia's bloeien zeer rijk. Bijzonder mooi zijn de 'Rose of Heaven' in felroze en de two-tone 'Stellaris' in rood met een witte ster.

3. Petunia nana compacta : als je op zoek bent naar een mini-petunia, dan zit je met de petunia nana compacta goed. Zoals de naam al doet vermoeden, blijven variëteiten zoals de scharlakenrode 'Scarlet' of de zuiver witte 'Snowball' in deze groep zeer klein en compact ; ze worden slechts 15 cm hoog. De bloemen zijn dan ook kleiner. Je zou kunnen denken dat de Calibrachoa-hybriden, ook wel dwergpetunia's genoemd, tot deze groep behoren, maar in feite is de Calibrachoa een eigen geslacht in de nachtschadefamilie.

4. Grandiflora petunia : de petunia's van de grandiflora-groep bloeien zeer uitbundig met heel grote bloemen.

5. Superbissima petunia : nog groter dan de Grandiflora-petunia's zijn de bloemen van de Superbissima-petunia's. De bijzonder grote bloemen hebben een golvende rand en worden daarom ook wel "Golvende Reuzenpetunia's" genoemd.

6. Fimbriata petunia : deze petunia's hebben bloemen met gerafelde bloemblaadjes. Er bestaan zowel hoge als lage variëteiten.

Petunia's kunnen over het algemeen zowel in een tuinbed als in een kuip of bloembak worden geplant. Voor het tuinbed kies je bij voorkeur een resistentere soort. Planten in het tuinbed worden namelijk meer aan het weer blootgesteld en moeten dus robuuster zijn. Voor hanging baskets of bloembakken zijn hangende petunia's bijzonder mooi.

Petunia's komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en hebben veel zon nodig. Een zonnige plek op een zuid-georiënteerd terras of balkon is dus ideaal voor deze sierplant. In de meeste gevallen bloeit ze ook in halfschaduw, maar dan zal ze niet zoveel bloemen dragen. Als je alleen een schaduwrijke plek hebt, ga je best op zoek naar een alternatief. Het is ook belangrijk een zo warm mogelijke plaats te kiezen waar de planten niet teveel worden blootgesteld aan de wind.

Petunia's houden van warme, aangename temperaturen. Ook warmte en direct zonlicht vinden ze niet erg, zolang je maar voldoende water geeft. Toch is deze sierplant gevoelig voor koele temperaturen en vorst. Daarom worden petunia's idealiter pas in mei geplant, na de late vorst. Potplanten kan je al in april aanplanten, wanneer de temperaturen mild zijn - indien nodig kan je de pot naar binnen verplaatsen in geval van late vorst.

Als de eerste herfstvorst zich in oktober of november voordoet, zal je helaas afscheid moeten nemen van je petunia's. Het is wel mogelijk om bepaalde meerjarige petuniasoorten te laten overwinteren. Hiervoor breng je ze naar binnen - is dit niet mogelijk, dan moet je de plantjes voldoende beschermen. Hoe je meerjarige petunia's veilig de winter door krijgt, lees je aan het einde van dit artikel.

Petunia's behoren tot de meerjarige zomerbloeiers : van mei tot oktober of zelfs november kunnen ze ons betoveren met hun mooie bloemen. Het is niet ongewoon dat ze tot de eerste vorst blijven bloeien. Om de zomerbloemen in bloei te houden, moet je de uitgebloeide bloemen regelmatig verwijderen. Meer tips vind je hieronder bij "Petunia's verzorgen".

Wist je trouwens dat de zoete geur en de felle kleuren van de petuniabloemen veel bijen aantrekt. De stelling dat petunia's honingplanten zijn, is echter misleidend. De nectar- en stuifmeelzoekende insecten hebben namelijk vaak weinig belangstelling voor deze bloemen, omdat de smalle vorm van de bloesems niet ideaal is voor hun lichaamsbouw. Motten genieten het meest van de nectar. Als je bijen en andere insecten wilt voeden, dan kan je naast de petunia ook honingdragende bloemen of kruiden planten. Een geschikte keuze is bijvoorbeeld de nemesia, de verbena, de bosanemoon of de waaierbloem.

Om succesvol te zaaien, begin je in februari : zaai de petuniazaadjes in een speciale, voedingsarme grond. Plaats de zaden bij voorkeur op een lichtrijke, warme plek zoals een halfzonnige of zonnige vensterbank. De temperatuur moet rond de 20 graden liggen en het substraat moet steeds vochtig worden gehouden. Als de zaden uitdrogen, zullen ze niet ontkiemen. Je kan de zaaibak ook afdekken met plastic folie om de vochtigheid te verhogen. Als alternatief wordt een zaaibakje met een glazen deksel aanbevolen.

Zodra de zaailingen zijn ontkiemd en het tweede paar bladeren is gevormd, is het tijd om de zaailingen uit te planten in afzonderlijke potten met een diameter van minimum 10 cm. Gebruik hierbij een voorbemeste potgrond voor balkonplanten om de kleine plantjes te voorzien van de eerste essentiële voedingsstoffen. De planten kunnen dan krachtig groeien in de potten.

Tip : voordat de petunia op haar definitieve plaats wordt geplant, moet ze eerst acclimatiseren. Dit betekent dat je de jonge plant eerst enkele uren buiten moet zetten bij milde temperaturen. 's Nachts, wanneer het iets koeler is, plaats je de plant binnen. Pas als er geen vorst meer wordt voorspeld, kan de petunia eindelijk naar buiten in de tuin of op het balkon.

Opmerking : als je de zaden van de petunia's wilt gebruiken om ze volgend jaar opnieuw te zaaien, zorg er dan voor dat de zaden in staat zijn om te ontkiemen. Dit is niet altijd het geval voor veel petuniasoorten. Probeer het gewoon uit of vraag het in geval van twijfel advies in je tuincentrum.

Een petunia moet zo snel mogelijk na aankoop worden uitgeplant of verpot. Hierdoor creëer je de beste omstandigheden voor een gezonde ontwikkeling van je plant en vermijd je extra onderhoud. Als je de petunia in een bloemperk wilt planten, is de vroege zomer (half mei) de meest geschikte periode, wanneer er geen vorst meer wordt voorspeld en de temperatuur permanent boven de vijf graden ligt. Als de plant in een kuip, bloembak of bloempot staat, kan je die verpotten en naar het balkon of terras verplaatsen eens de temperaturen gunstig zijn. Bij lage temperaturen kan je de plant terug binnen plaatsen. Wil je een petunia kopen met de bedoeling die in een bloemperk aan te planten? Dan wacht je best tot het warm genoeg is zodat je die meteen buiten in het bloemperk kan aanplanten.

Kies bij het planten een substraat dat het water goed vasthoudt. Dit helpt om te voldoen aan de hoge waterbehoefte van de petunia. Dit is vooral belangrijk voor planten in potten, waar de grond sneller uitdroogt. Daarnaast zijn petunia's zeer veeleisende planten en hebben ze een voedselrijke potgrond nodig.

Zorg ervoor dat de plantjes genoeg ruimte krijgen bij de aanplanting. Petunia's groeien namelijk heel snel. De gekochte of zelfgekweekte zaailingen plant je daarom best 20 tot 25 cm uit elkaar.

Wil je meer petunia's kweken? Zorg er dan voor dat de petuniasoort kiemkrachtig is, want dit is helaas niet vanzelfsprekend. Als de petuniasoort geschikt is, kan je de zaden recupereren, eens de plant is uitgebloeid in de herfst. Om dit te doen, laat je de bebloemde plant staan tot de zaadcapsules zich hebben gevormd. Pas dan kan je ze verzamelen. Bewaar de capsules op een warme plaats zodat ze vanzelf opengaan en je er de zaden gemakkelijk kan uithalen. Bewaar de zaden op een koele, droge plaats tot februari.

Hangende petunia's kunnen ook via stekken worden vermeerderd. Knip hiervoor in de zomer lange, bloemloze scheuten van ongeveer 10 cm af. Plaats ze enige tijd in kalkvrij water, zodat de eerste wortels zich kunnen vormen. Vervolgens kan je de stekken in een pot planten.

Petunia's hebben veel water nodig om prachtig te kunnen bloeien. Vooral op zeer warme dagen zeker als als balkonplant verdampen ze grote hoeveelheden water. Controleer daarom regelmatig of de grond voldoende vochtig is door je vinger enkele centimeters diep in de potgrond te duwen. Als de grond op een diepte van enkele centimeters al uitgedroogd is, is het tijd om water tegen. Tijdens een hete zomer is het best mogelijk dat je tweemaal per dag water moet geven - bij voorkeur 's morgens en 's avonds. Zorg er altijd voor dat je geen water over de bloemen of de bladeren giet, maar enkel aan de voet van de plant. Gebruik bij voorkeur kalkarm water zoals regenwater of zacht leidingwater.

Petunia's hebben veel voedingsstoffen nodig. Voor een optimale toevoer van voedingsstoffen kan je van april tot oktober 2 maal per week een vloeibare meststof voor geraniums en balkonplanten toevoegen aan het gietwater. Deze meststof bevat alle sporenelementen en voedingsstoffen die essentieel zijn voor een goede ontwikkeling van de plant. Let wel : tijdens de wintermaanden mag je je petunia niet bemesten, want dan is je plant aan het overwinteren.

Om ervoor te zorgen dat de bloei niet vroegtijdig ten einde komt, moet je regelmatig de verwelkte bloemen of zieke bladeren en scheuten verwijderen. Dit kan je gemakkelijk met de hand doen door de bloemen eruit te trekken. Af en toe snoeien is ook de moeite waard - meer hierover lees je hieronder.

Als je de bloei van de bloemen wilt bevorderen, kan je jouw petunia regelmatig snoeien. Dit is ook nodig als je de plant wilt laten overwinteren. Snoei de petunia terug tot ongeveer 15 à 20 cm voordat je de plant naar haar winterverblijf verhuist. Als de plant tijdens de wintermaanden gegroeid is, snoei je opnieuw in het voorjaar voordat je ze weer buiten plaatst.

Petunia's worden over het algemeen als eenjarige planten geteeld en worden normaal gezien niet overwinterd. Met een beetje geluk en goede verzorging, kan je misschien toch wat langer van je petunia genieten. Petunia's zijn niet vorstbestendig en houden niet van temperaturen onder de 5°C. Voordat je ze naar binnen brengt, raden we je aan om de scheuten in te korten tot ongeveer 15 tot 20 cm.

De voorwaarden voor de overwinteringsruimte van je petunia :

• Temperatuur van 5 tot 10 °C
• Beschermd tegen tocht
• Stel de plant niet bloot aan verwarmingslucht
• Lichtrijke ruimte

Tijdens de winter heeft je petunia weinig water nodig en kan die helemaal zonder meststof. We raden je echter wel aan om je plant regelmatig te controleren op de aanwezigheid van insecten. In het voorjaar, als de temperaturen het weer toelaten (normaliter rond de IJsheiligen - half mei), kan de petunia de buitenlucht in. Als de plant in de winter is gegroeid, kan je die terugsnoeien om de bloei te bevorderen. 

Vooral bij warm, droog weer kan de petunia door diverse ziekten en plagen worden aangetast. Als er naast warm, droog weer 's nachts ook dauw ontstaat, is er vaak sprake van schimmelaantasting, namelijk meeldauw. We raden je aan de bladeren onmiddellijk na aankoop te controleren op de typische witachtige laag. Ook bladluizen, witte vliegjes en tripsen houden van de droge warmte en verspreiden zich dan snel en vaak massaal. Jouw petunia kan ook in de winter door dit ongedierte worden aangetast, omdat de droge lucht van de verwarming de ideale omstandigheden creëert voor deze insecten. Pas op voor slakken als je jouw petunia in een bloemperk hebt geplant.