- COMPO
- Advies
- Plantenverzorging
- Groenten, fruit & kruiden
- Voor de kruidenfans - welke kruiden passen samen?
Breng kleur in het kruidenbed
Voor de kruidenfans : welke kruiden passen samen?
Ze zien er niet alleen leuk uit, maar zijn ook nog eens gezond en lokken heel wat bijen : een kleurrijk samengesteld kruidenperk fleurt je tuin of bloembakken op en beloont je het ganse jaar door met verse kruiden. Maar waarop moet je letten bij de aanleg van een kruidenbed en welke kruiden kunnen samen aangeplant worden? We geven jou graag enkele praktische tips en aanbevelingen voor een succesvolle kruidenteelt!
Inhoudsopgave
Kruiden samen aanplanten - hierop moet je letten
Je wilt ongetwijfeld verschillende kruiden samen aanplanten. Om een goede ontwikkeling van de kruiden te kunnen garanderen, zijn er enkele belangrijke factoren waarmee je rekening moet houden. De planten zijn vooral blij met buren die dezelfde eisen stellen wat betreft locatie. De lichtomstandigheden, de bodemgesteldheid en het bodemvocht spelen hierbij een belangrijke rol.
Zo houden kruiden zoals tijm, rozemarijn of basilicum van een zonnig plekje terwijl andere kruiden zoals peterselie en bieslook liever een half-schaduwrijk plekje willen en daslook of lievevrouwebedstro de voorkeur geven aan schaduwrijke locaties. En waar peterselie blij is met een voedselrijke, humusrijke en goed doorlatende grond, voelen tijm en rozemarijn zich goed op een voedselarme, droge en licht zanderige grond. Om zeker te zijn dat je kruiden zich optimaal kunnen ontwikkelen, kan je kruiden met dezelfde behoeften samen aanplanten. We raden ook aan om eenjarige en meerjarige planten niet samen in een kruidenbed aan te planten omdat de wortels van meerjarige kruiden beschadigd kunnen raken door het veelvuldige verplanten. Als alternatief kan je je favoriete kruiden natuurlijk op voldoende afstand van elkaar planten.
Zelfs onder de kruiden zijn er eenzaten. Sommige kruiden zoals munt groeien bijzonder snel en hebben de neiging om andere kruiden uit het kruidenbed te verdringen. Voorzie bij de aanplanting daarom een wortelscherm of plant de kruiden apart in een mooie pot. Ook grote engelwortel, lavas of alsem zijn blij als ze een privéplekje krijgen.
Zonaanbidders versus schaduwminnende planten
De populairste keukenkruiden waartoe ook basilicum, rozemarijn en peterselie behoren, kunnen op basis van hun lichtbehoefte worden onderverdeeld in drie groepen : de mediterrane zonaanbidders, schaduwminnende planten en kleine boskruiden.
Mediterrane zonaanbidders
Mediterrane kruiden zoals tijm en rozemarijn houden van zonrijke, warme en voedingsarme plekjes. De droogteminnende planten hebben niet veel water nodig omdat ze geen constant vochtige omgeving verdragen. Idealiter kan je de bestaande grond met een portie zand vermengen om een optimale waterafvoer te kunnen garanderen. Ook salie, bonenkruid en lavendel maken deel uit van de mediterrane kruiden. Hoewel oregano en basilicum van een zonnige omgeving houden, geven ze de voorkeur aan een losse en voedingsrijke bodem die indien mogelijk met wat compost is verrijkt.
Schaduwminnende planten
In tegenstelling tot de mediterrane planten staan bieslook, peterselie, dille en kervel het liefst op een lichtrijk plekje in de halfschaduw. Bovendien zijn deze klassieke keukenkruiden blij met een licht doorlatende, humusrijke en vochtige bodem. Een permanent vochtige bodem moet echter worden vermeden omdat dit kan leiden tot wortelrot. We raden je daarom aan om eerst de vochtigheid van de bodem te controleren alvorens je water geeft. Als de grond nog licht vochtig is, hoef je geen water te geven. Als de grond al kruimelig en droog aanvoelt, kan je opnieuw begieten.
Kleine boskruiden
Daslook en lievevrouwebedstro geven de voorkeur aan schaduwrijke plekjes met een licht kalkrijke, humusrijke en vochtige grond, zoals je ook kan terugvinden in het bos. Deze kruiden zijn daarom ideaal om aan te planten onder sierbomen of loofbomen. In de zomer kijken ze uit naar de milde zonnestralen die hun weg banen door de boomtoppen.
Zon of schaduw?
De onderstaande tabel toont aan welke kruiden houden van een zonnige of schaduwrijke locatie - zo wordt de volgende kruidenteelt gegarandeerd een succes!
| Kruiden | Zon | Halfschaduw | Schaduw |
| Tijm | X | ||
| Rozemarijn | X | ||
| Salie | X | ||
| Lavendel | X | ||
| Bonenkruid | X | ||
| Kerrieplant | X | ||
| Oregano | X | ||
| Basilicum | X | ||
| Marjolein | X | ||
| Venkel | X | ||
| Citroenmelisse | X | X | |
| Lavas | X | X | |
| Bernagie | X | X | |
| Koriander | X | X | |
| Kervel | X | X | |
| Dille | X | X | |
| Bieslook | X | ||
| Peterselie | X | ||
| Lievevrouwebedstro | X | X | |
| Daslook | X | X |
Wat is de beste manier om kruiden te planten?
Bij de aanplanting van je lievelingskruiden heb je keuze te over : de heerlijke planten zien er niet alleen goed uit in het tuinbed, op het balkon en op het terras, maar ook op de vensterbank.
Een bijzonder visueel aantrekkelijke optie is de creatie van een zogenaamd kruideneiland in de tuin. De specifieke opbouw in verschillende lagen laat toe om kruiden met verschillende voorkeuren aan te planten. Zo kan je schaduwminnende kruiden onderaan aanplanten terwijl zonminnende planten bovenaan ideaal staan. Ook wat betreft de bodem kan je op dezelfde manier variëren : terwijl rozemarijn en tijm bovenaan in schaarse, droge grond worden aangeplant, kan je de schaduwminnende planten onderaan in een humusrijke, verse grond plaatsen. Hierdoor heb je een bijzonder grote variatie aan kruiden ter beschikking.
De meeste kruiden kan je ook in potten op het balkon of terras aanplanten. We raden je aan altijd te letten op een voldoende grote pot die is voorzien van drainagegaten. Kruiden zoals citroenmelisse en lavas, die tot wel twee meter hoog kunnen worden, hebben een mooie grote pot nodig die voldoende ruimte biedt. De meeste kruiden groeien echter niet hoog en kunnen daarom zonder probleem in een balkonbak aangeplant worden. Let bij de aankoop van kruidenplantjes dus steeds op de groeihoogte en -breedte om voldoende ruimte te kunnen iplannen.
Kunnen kruiden ook op een schaduwrijk noord-georiënteerd balkon worden gekweekt? Jazeker! Peterselie, munt en zelfs bieslook gedijen daar heel goed!
Een bijenvriendelijk kruidenbed - zo werkt het
Een kleurrijk kruidenbed is niet alleen mooi om naar te kijken, bloeiende keukenkruiden zijn ook perfecte bijenmagneten. Bijenvriendelijke planten bieden nuttige insecten tal van waardevolle voedingsstoffen en zijn dus van groot ecologisch belang.
Om de bedrijvigheid van bijen in je kruidentuin te stimuleren, is het belangrijk dat je de kruiden laat bloeien. De kruidenbloesems zullen heel wat bijen aantrekken. Veel bloemen zijn zelfs eetbaar, net zoals de bladeren, en zijn geweldig om gerechten te kruiden en de decoreren. De bloemen van peterselie en lievevrouwebedstro zijn echter een uitzondering - zij zijn niet eetbaar!
Als je de bijen zo lang mogelijk van voedsel wilt voorzien, is het de moeite waard om kruiden met verschillende bloeitijden aan te planten - zo kan je genieten van prachtige bloemen van april tot november.
Rozemarijn, dragon, oregano, bernagie, bieslook, bonenkruid en tijm zijn heel bijenvriendelijke kruiden. Ook koriander, lavas, paardenbloem, citroenmelisse, munt, smalle weegbree en peterselie trekken de bestuivers aan. Een kruideneiland in de tuin is eveneens geschikt voor bijen. De insecten kunnen namelijk nesten bouwen in de holtes van de droge muren. Vooral de metselbij maakt het zich graag gemakkelijk met zijn kroost in de holtes en in de kieren.
Geneeskrachtige kruiden aanplanten
Kruiden zijn echte alleskunners. Ze zien er niet alleen goed uit in een salade of zomercocktail, je doet er ook goed aan om de volgende keer dat je verkouden bent, naar het kruidenbed te lopen. Geneeskrachtige kruiden worden gebruikt bij een breed scala aan kwaaltjes, van hoofdpijn tot slapeloosheid.
Lavendel zou een kalmerend effect hebben bij stress en innerlijke onrust omdat het de concentratie van het stresshormoon cortisol verlaagt. Ook citroenmelisse met zijn etherische oliën en secundaire plantenstoffen kan helpen bij angstgevoelens en slaapstoornissen en heeft een krampstillend en antibacterieel effect.
Brandnetel is veel meer dan een vervelend onkruid. Het geneeskrachtige kruid zou tal van effecten hebben, waaronder ontstekingsremmende en pijnstillende effecten. Een brandnetelthee zou moeten helpen bij urineweg- of nierproblemen.
Winterharde kruiden
De meeste kruiden geven je een aromatische oogst tijdens de warme lente- en zomermaanden, maar sommige winterharde kruiden gedijen ook goed in de winter zoals bieslook en peterselie. Ook tijm- en winterharde saliesoorten gaan de winter zonder problemen tegemoet.
Bij langere periodes van vorst raden we je aan om het kruidenbed met isolerend materiaal zoals jute, vlies of bladeren te bedekken. Zo kan je je kruiden beschermen tegen uitdroging. De ijzige winterzon in combinatie met vriestemperaturen kan er namelijk voor zorgen dat de planten vocht afgeven aan de lucht maar tegelijkertijd geen nieuw water uit de grond kunnen halen omdat deze nog bevroren is. Het eindresultaat van dit dilemma is een opgedroogde plant.
Kruiden voor een gemengde teelt
De heerlijke keukenkruiden zijn niet alleen geschikt voor de aanleg van een kruidenbed, ze kunnen ook samen met groenten, struiken of bloemen worden aangeplant. Dit bespaart niet alleen plaats, maar creëert ook synergieën. Bonenkruid kan bijvoorbeeld je bonen beschermen tegen vervelende bladluizen terwijl dille probeert om koolwitjes weg te houden van je verschillende kolen. Tegelijkertijd trekken de bloemen van talrijke kruiden, die rijk zijn aan nectar en stuifmeel, bijen aan die nodig zijn om de groenteplanten te bestuiven zodat ze volop vruchten kunnen produceren. Zo creëer je een win-winsituatie voor bijen en mensen!
Deze onderwerpen kunnen je ook interesseren
COMPO. Mooie planten zonder moeite.
Heb je twee linkerhanden of heb je groene vingers? Samen zorgen we voor een groenere levenskwaliteit !