Verse kruiden zelf kweken

Basilicum beseft heel goed dat hij uit mediterrane gebieden komt. Hij groeit namelijk alleen op warme en zonnige locaties - reeds bij temperaturen onder de 10°C is er gevaar voor de delicate basilicumblaadjes. Hieruit kan je al concluderen dat het buiten kweken van basilicum in ons klimaat niet wordt aanbevolen.

Vanaf maart kan je basilicum gaan zaaien op een plekje op een warme vensterbank. Voordat je begint met het vullen van de kweekpotten, willen we je erop wijzen dat basilicum een aantal niet-typische voorkeuren heeft. Zo houdt het kruid van een voedselrijke bodem ; de specifieke kruidenbodems zijn voor hem niet voldoende. Het is daarom beter om een potgrond verrijkt met meststof te gebruiken. Basilicum is ook een lichte kiemer. Dit betekent dat de zaden niet mogen afgedekt worden met potgrond nadat ze verdeeld zijn in de potten. Dit maakt het helaas niet gemakkelijker om de zaden tegen uitdroging te beschermen. Om een hoge luchtvochtigheid te behouden, zijn kweekbakken een grote hulp. Je kan ook eenvoudigweg de pot afdekken met wat folie.

Na ongeveer twee weken zou je de eerste blaadjes moeten opmerken. Als jonge plant heeft basilicum water nodig. Daarbij moet je ervoor zorgen dat de grond altijd vochtig is (maar niet te nat). Zoniet kunnen er schimmelziekten ontstaan. Om dit te voorkomen kan je twee eenvoudige basisregels volgen :

1. Geef de plant voldoende lucht en deel de plantjes in verschillende potten op zodra de ruimte te krap wordt - de plant kan dit zeer goed verdragen op voorwaarde dat ze voldoende water en voeding ter beschikking heeft.
2. Geef de plant steeds van onderaf water via de onderzetter. Op deze manier kan de basilicumplant zichzelf voorzien van de juiste hoeveelheid water zonder dat de bladeren te nat worden - in tegenstelling tot de plantenwortels hebben de bladeren het liefst warm en droog.

Wanneer de eerste voedingsstoffen uit de potgrond zijn opgebruikt, wil je basilicumplant graag extra voeding : een wekelijkse portie kruidenmeststof is precies goed voor de veeleisende plant.

Vind je dat dit alles moeilijk klinkt? Het goede nieuws : eenmaal je een gekweekte plant hebt die zich goed ontwikkeld heeft, kan je stekken nemen van de takjes. Dat is veel eenvoudier. Hoe? Dat vind je hier.

In vergelijking met haar mediterrane collega's is peterselie niet bijzonder veeleisend. Ze groeit op de vensterbank, maar kan in juli ook direct buiten gezaaid worden.

• Kweek binnenshuis : een temperatuur van 20-25°C is nodig om de peterseliezaden te laten ontkiemen. Dit kan je in januari en februari al doen in een kweekbak op een goed verlichte vensterbank. Vul de kweekbakken met kruidenpotgrond en zaai er slechts enkele zaadjes in - peterselie kiemt namelijk heel gemakkelijk. Het kruid is een donkerkiemer, dat betekent dus dat de zaadjes met een laagje potgrond van ongeveer 1 cm dikte moeten worden bedekt en de potgrond vervolgens lichtjes moet worden aangedrukt. Om ervoor te zorgen dat er geen gaten worden gevormd in de laag potgrond bij het begieten, bevochtig je de zaden best met behulp van een sproeifles tot ze ontkiemen. Kortom : het kruid houdt van een goede vochtige bodem, maar houdt niet van natte voeten op lange termijn. Peterselie heeft geen haast om te ontkiemen : het kan tot 6 weken duren voordat de eerste blaadjes zichtbaar zijn. Daarna is een goede oogst zo goed als gegarandeerd. In een volgende stap kan je de plantjes langzaam laten ontwennen uit hun warme bubbel. Voor een verdere groei volstaat een temperatuur van 15°C. Zodra er enkele bladeren zijn gevormd en de planten een hoogte van 5-8 cm hebben bereikt, kunnen ze in individuele potten worden aangeplant. Of je kan de peterselie op het balkon plaatsen of in de tuin aanplanten. De plantjes hebben eigenlijk geen meststof nodig. Als je dat wenst, kan je de groei en het aroma elke 2 tot 3 weken stimuleren met een milde kruidenmeststof.
• In de tuin of op het balkon : het spreekt voor zich dat peterseliezaden in de tuin of op het balkon een temperatuur nodig hebben van 20-25°C om veilig te ontkiemen. Als je direct in de moestuin wil zaaien, wacht je best tot juni of juli. Voor de rest is peterselie heel bescheiden : een normale tuinbodem volstaat. Maak de bodem voor het zaaien goed los - vooral bij leemachtige bodems kan je zand vermengen om ervoor te zorgen dat het regen- en gietwater gemakkelijk kan weglopen en de wortels niet beginnen rotten. Alleen wat betreft buren is peterselie heel kieskeurig : het kruid behoort tot de schermbloemenfamilie en kan niet overweg met leden uit dezelfde familie. Plant daarom zeker geen dille, wortels of selderij in haar buurt. Een goede keuze zijn tomaat, radijs, ui, prei, komkommer en rammenas. Als je niet voldoende afstand houdt tussen de planten, zullen ze slecht groeien en vatbaar worden voor ziektes.

Wie kookt er tegenwoordig nog zonder rozemarijn? Het kruid is heel populair als potplant op het balkon of op de vensterbank. De houtachtige plant kan ook via stekken heel gemakkelijk vermeerderd worden (meer info vind je hier) ; het vergt echter veel geduld en fijngevoeligheid.

Als je met rozemarijn aan de slag wilt, moet je goed beseffen dat ze afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied. Ze is niet zozeer voor haar eisen wat betreft bodem en water een moeilijke kandidaat om te kweken, maar eerder omwille van haar liefde voor licht en warmte. Schale en eerder droge zandbodems zijn okee, de bodem mag zelfs met wat extra zand worden verrijkt. De optimale kiemtemperatuur van 25-30°C wordt meestal alleen bereikt met behulp van een kweeklamp of een verwarmingsmat. Nochtans zal het enige tijd duren voordat de zaden ontkiemen en doorgaans slagen er slechts weinig plantjes in om uit te groeien tot een gezonde plant. Begin daarom reeds vroeg in het jaar met het zaaien en leg daarbij steeds meerdere zaden tegelijkertijd in een potje - tegen de lente zouden een paar planten moeten doorkomen.

Een trucje om de kans op kieming te vergroten : laat de zaden een paar uur in lauw water weken voordat je gaat zaaien. Hierdoor worden de poriën geopend en kan het zaadje het gietwater in de bodem beter opnemen. Omdat rozemarijn een lichtkiemer is, mag je de zaadjes maar met een heel dun laagje potgrond bedekken. Na zes tot acht weken zal je zien of je poging is geslaagd of niet. Als de eerste blaadjes gevormd zijn, kan je de zaailingen in individuele potten aanplanten. Het deksel van de kweekbak kan nu stilaan worden verwijderd.

Wil je je rozemarijn buiten planten? Doe dit dan pas in het tweede jaar na de succesvolle teelt, anders is je plant nog veel te gevoelig voor kou en plagen. Het is in ieder geval het veiligst om je rozemarijnplant te planten in een pot die tijdens de zomer een plaatsje krijgt op een zonnig terras of balkon. Tijdens de winter kan ze dan overleven in een traphal of garage met voldoende daglicht.

Allereerst moeten we zeggen dat het zaaien niet per sé de gemakkelijkste manier is om veel bieslook te kunnen oogsten. Dus als je reeds een gezond bosje hebt, raden we je aan om deze te vermeerderen via delen. Als hij vervolgens voldoende water en voedingsstoffen krijgt, zullen de stukjes zeker verdergroeien.

Wil je het zaaien uitproberen? Dan moet je zeker weten dat de naam keukenkruid niet echt bij bieslook past. Daar is het namelijk veel te warm voor de koudkiemer. De optimale kiemtemperatuur ligt tussen 5°C en 10°C maar het mag niet te koel zijn : de veiligste periode om te zaaien is tussen maart en april. Je kan bieslook het beste direct in een bloempot of in de moestuin zaaien. Informeer je bij de aankoop van de zaden goed want niet elke soort is voor uitzaai geschikt - vooral deze met witte bloemen kunnen vaak alleen vermeerderd worden door deling.

Een veilige plek voor tere bieslookplanten is gedeeltelijk in de schaduw, maar goed beschermd tegen vorst en zware regen. De zaden ontkiemen alleen in het donker en hebben veel nood aan voedingsstoffen. Voor jou betekent dit : gebruik een potgrond met meststof, bedek de zaden met een laagje van 1-2 cm dikte en druk alles goed aan. Helaas is de kieming dan niet gegarandeerd, dus zaai liever meerdere zaden. Als de zaden goed vochtig worden gehouden, moeten de eerste zaailingen binnen twee tot drie weken zichtbaar zijn. Wie veel voedingsstoffen nodig heeft, wil die natuurlijk niet met andere planten delen. Houd onkruiden dus ver uit de buurt van je bieslookplant. Geef je plant dan regelmatig extra energie door kruidenmeststof toe te dienen. Zo staat er niks meer in de weg van een rijke oogst!