Voorkomen - tijdig herkennen - bestrijden op biologische manier
Verspenen, een groeisteun voorzien, dieven, snoeien en idealiter een ereplaats in de serre - de weg naar sappige, zoete tomaten kan soms lastig zijn. Het is echter nog vervelender als ziekten en insecten je oogst bederven. Wij stellen je de drie meest voorkomende plagen voor en tonen je, hoe je ze tijdig herkent en bestrijdt.
Veel ziekten lijken op elkaar
Laten we eerlijk zijn, de omstandigheden voor het telen van tomaten in onze contreien zijn niet altijd zo optimaal. Tomaten hebben lange, warme zomers nodig met heel veel zon. Daarenboven hebben tomatenplanten heel wat gevaarlijke vijanden.
Het goede nieuws : om je planten voldoende te beschermen, hoef je niet alle ziekten en insecten te kennen. Veel plagen lijken namelijk heel hard op elkaar. Schimmelziekten steken bijvoorbeeld altijd de kop op bij warm en vochtig weer. Zuigende insecten geven dan weer de voorkeur aan jonge en verzwakte tomatenplanten. Hieronder stellen we je de drie vaakst voorkomende plagen voor. Als je de bijhorende regels goed opvolgt, zal je het risico op een aantasting aanzienlijk reduceren.
De meest voorkomende tomatenziekte
Phytophthora is waarschijnlijk de meest gevreesde tomatenziekte. Ze kan de vruchten zelfs vóór de oogst nog oneetbaar maken. Eenmaal de ziekte je plant zwaar heeft aangetast, kan je spijtig genoeg niets meer doen. Daarom is het belangrijk dat je preventieve maatregelen neemt en de aangetaste plantendelen snel identificeert.
Phytophthora Infestans wordt veroorzaakt door een schimmel die zowel tomaten als aardappelplanten aantast. Regel nr. 1 om de verspreiding van de ziekte te voorkomen : plant tomaten en aardappelen nooit dicht bij elkaar.
Het gevaar schuilt in de bodem want daar overwintert de schimmel. Bij nat weer kan hij gemakkelijk op de plant overgaan. Ook opspattend water bij sterke regenval is vooral bij tomaten in vollegrond een risico - in serre is het gevaar voor een schimmelaantasting beduidend lager. Om het risico te minimaliseren, kan je het beste uit voorzorg de onderste bladeren van de tomatenplant verwijderen. Let er bij het begieten op dat er geen water op de plant spat. Hoe droger de planten staan en hoe beter de bladeren kunnen drogen na een regenbui, hoe kleiner de kans op Phytophthora.
In het eerste stadium van de schimmelaantasting verschijnen op de bovenzijde van de bladeren lichtbruine vlekken. Controleer direct de onderzijde van de bladeren waar de sporen zich uitbreiden in de vorm van witte pluisjes. Verwijder aangetaste bladeren meteen en gooi ze in de vuilnisbak. Desinfecteer eveneens het gebruikte snoeimateriaal.
Als de aantasting al te ver gevorderd is, zullen de bladeren uiteindelijk zwartkleuren en afsterven. Dan zijn de vruchten meestal al besmet. De tomaten worden bruin en hard en mogen niet meer worden opgegeten.
Vliegende bladzuigers
De witte vlieg is een van de meest voorkomende plagen op tomaten. In principe is het insect ongevaarlijk. Het plant zich echter zo snel voort, vooral in een warme en vochtige serre, dat het de hele oogst kan vernietigen.
De witte vlieg legt haar eitjes op de onderzijde van de bladeren van je tomatenplant. De larven die uit deze eitjes komen, zuigen het plantensap uit de bladeren. Ook de volwassen diertjes voeden zich met het sap van de tomatenbladeren. Je kan de aantasting herkennen aan de kleine, licht gekleurde spikkels op de bladeren. Op de onderzijde kan je de lichtgroene vliegjes opmerken. De insecten zijn bijzonder beweeglijk en vliegen op bij de minste aanraking van de bladeren. Terwijl ze het sap uit de bladeren zuigen, scheiden de vliegjes honingdauw af. Deze zoetigheid vormt op haar beurt die ideale voedingsbron voor roetdauw. Dit is een zwarte schimmel die alle delen van de tomatenplant kan aantasten.
De hoeveelheid telt - een paar witte vliegjes zullen de ontwikkeling van je tomatenplant niet schaden. Maar als de omstandigheden goed zijn, plant het insect zich razendsnel voort. Bij temperaturen vanaf 24°C en bij een hoge luchtvochtigheid kan één vrouwtje in haar leven tot wel 400 eitjes leggen. In de serre is het risico op snelle voortplanting bijzonder groot. Om dit risico te beperken raden we je aan om de serre regelmatig te verluchten. Zorg ervoor dat de luchtvochtigheid en de temperatuur niet té hoog worden. Zo rem je de ontwikkeling van de witte vliegjes effectief af.
Deze producten helpen
Witte vlieg op tomaten bestrijden
Een grote aantasting is gevaarlijk
Als de aantasting te ernstig is, kunnen ook bladluizen een bedreiging vormen voor je tomatenplanten. Zij zuigen het plantensap uit de bladnerven. Virussen en schimmelziekten kunnen zo de plant binnendringen. Dit is vooral gevaarlijk voor jonge en verzwakte planten.
Of ze nu groen, zwart of roodbruin zijn - bladluizen kan je heel gemakkelijk herkennen. Ze zitten meestal in groepjes op de stengels of op de onderzijde van de bladeren van je tomatenplanten. Als ze talrijk aanwezig zijn, zullen ze zodanig veel plantensap uit de bladeren zuigen, dat de bladeren oprollen, bruinkleuren en uiteindelijk afvallen.
Net zoals witte vliegjes scheiden bladluizen kleverig honingdauw af. Als bladluizen aan het werk zijn, zijn de bladeren van je tomatenplanten meestal bedekt met kleverige, glanzende spikkels.
Hoe sterker en veerkrachtiger je tomatenplanten zijn, hoe kleiner de kans dat ze worden aangevallen door bladluizen of beschadigd raken door de aantasting. Zorg er dus voor dat je tomatenplanten zich in de tuin helemaal comfortabel voelen. Voldoende zon en bescherming tegen wind en regen zijn net zo belangrijk als voldoende water en voedingsstoffen. Na bijzonder zachte winters kunnen je tomaten echter - zelfs met de beste zorg - worden aangevallen door bladluizen.
Gelukkig is de bestrijding van bladluizen op tomaten heel gemakkelijk. Bij een kleine aantasting van je de aangetaste bladeren gewoonweg van de plant verwijderen. Bij warm en droog weer kan je ook proberen de bladluizen met een zachte waterstraal van de plant te spoelen. Bij een vochtig klimaat doe je dit liever niet - zo krijgen schimmelziekten namelijk vrij spel.
De beste en eenvoudigste methode om bladluizen op tomaten te bestrijden, is het gebruik van een biologisch product op basis van koolzaadolie. Bij een correcte dosering is het olieachtige product niet schadelijk voor de tomatenplant of voor de vruchten. De bladluizen daarentegen zullen onder de laag stikken en kunnen na enkele dagen eenvoudig van de plant worden gespoeld. Het gebruik van producten op basis van koolzaadolie, zoals COMPO Bio Insect Stop, is toegelaten in openlucht en onder glas.
Deze producten helpen
Producten tegen plagen op tomaten
Deze onderwerpen kunnen je ook interesseren