Heideplanten

Als de nazomer begint en de eens zo kleurrijke bloemperken en bloembakken hun kleur beginnen te verliezen, is het de beurt aan de heideplanten (Ericaceae). De winter wordt stilaan kaal, maar de kleine bloemen van de heideplanten brengen kleur in de herfsttuin en in de natuur (afhankelijk van de soort). In totaal bestaan er meer dan 800 verschillende soorten heideplanten. In onze contreien zijn vooral de alpenheide, struikhei en de gewone dophei terug te vinden.

• Gewone dophei

De gewone dophei (soms ook terug te vinden onder de naam Erica gracilis of Zuidafrikaanse dopheide) is een van de eerste heideplanten die in onze contreien begint te bloeien. De plant straalt al in juli in al haar glorie. Om deze reden - en omdat ze niet winterhard is - is ze bijzonder geschikt voor zomerbeplanting.

• Struikheide, zomerheide (Calluna Vulgaris)

Ook al behoort de struikhei tot de familie van de heideplanten : het gaat hier niet om een Erica, maar wel om het zelfstandige geslacht Calluna. De kleine compacte dwergstruik bloeit van juli tot november en is daarmee een perfecte nazomerplant. De zomerheide is vrij robuust, maar in de winter moet je de plant beschermen met vlies of een soortgelijke vorstbescherming.

Bij de knopheide, die eveneens tot het geslacht Calluna Vulgaris behoort, is er iets speciaals aan de hand. Deze soort straalt in even rijke kleuren als zijn familieleden, maar bloeit niet. Dit betekent concreet dat de bloemen in het knopstadium blijven en zich niet verder ontwikkelen. Het voordeel is duidelijk: bloemen die niet bloeien, kunnen ook niet verwelken. Omdat de kleurrijke kelkblaadjes de bloemknoppen omsluiten en ze zo beschermen tegen vorst, vormt de plant de hele winter door een geweldige blikvanger. Het enige nadeel :  bijen blijven helaas op hun honger zitten.

• Alpenheide, winterheide (Erica carnea)

Alpenheide verschijnt ten vroegste in november. De witte, roze of rode bloemen vormen meestal tot in april een echte blikvanger. Het enige waar de heideplant niet van houdt, zijn vriestemperaturen. De winterbloemen doen niet alleen het hart van de tuinliefhebbers sneller kloppen, maar verblijden ook de eerste bijen in de lente.

Heideplanten voelen zich thuis op een zonnige tot halfschaduwrijke plek en hebben een lichtzure en zanderige grond nodig om goed te gedijen. Om hun natuurlijke habitat het beste na te bootsen, kies je best voor een aangepast substraat voor heideplanten of zuurminnende planten. Deze kan je met een portie zand vermengen om die nog iets luchtiger te maken. Als je heideplanten in de herfst of in de winter als eenjarige plant wilt aanplanten, volstaat een universele potgrond. De plantengroei is dan namelijk al afgenomen.

De ideale periode voor de aanplanting van de meeste heideplanten is de late zomer tot de vroege herfst. Om zeker te zijn dat de planten goed zullen groeien, maak je de grond eerst goed los. Graaf vervolgens een plantgat. Dompel de kluit eerst onder in een emmer water (of geef hem grondig water) en plaats de plant vervolgens in het plantgat. Bedek de kluit tot slot met een 1 cm aarde.

Als je jouw heideplant in een pot aanplant, moet je ervoor zorgen dat de pot voorzien is van een groot drainagegat zodat het overtollige water gemakkelijk kan weglopen. Bedek de bodem van de pot met een laagje hydrokorrels of soortgelijk materiaal. Dit zal wateroverlast in de herfst helpen voorkomen.

Heideplanten zien er bijzonder mooi uit als ze in groepjes worden aangeplant en samen een groot, bloemrijk tapijt vormen. Heideplanten kunnen ook met tal van andere herfstbloeiers gecombineerd worden. In dit artikel vind je alvast meer informatie.

In de herfst en de winter hebben heideplanten in de tuin meestal geen extra water nodig. Op een beschutte plek mag je echter niet vergeten water te geven. De planten moet altijd gelijkmatig vochtig worden gehouden. Vooral vóór de eerste vorst zijn ze blij als ze regelmatig een portie water krijgen. Gebruik hiervoor bij voorkeur regenwater. Heideplanten houden namelijk niet zo van leidingwater omwille van het hoge kalkgehalte.

Als je merkt dat je heideplanten op het punt staan af te sterven door een gebrek aan water, kan je ze eenvoudigweg onderdompelen in een emmer water. Zodra er geen luchtbellen meer verschijnen, is de grond verzadigd. Doe dit echter alleen als ultiem reddingsmiddel als de droogteperiode zichtbaar te lang heeft geduurd. We raden het niet aan om je heideplanten enkele dagen in een emmer met water te laten staan. Wateroverlast helpt de plant helemaal niet - vroeg of laat zullen de wortels hierdoor beginnen rotten.

Om je heide van voldoende voedingsstoffen te voorzien, is compost of een meststof met lange werking in het voorjaar ideaal. Als alternatief kan je om de vier weken een portie vloeibare meststof aan het gietwater toevoegen.

Dwergstruiken hebben de neiging na verloop van tijd kaal te worden. Daarom is het belangrijk dat ze jaarlijks gesnoeid worden in het voorjaar, voordat de nieuwe scheuten verschijnen. Gebruik een scherpe snoeischaar om ongeveer de helft van de oude scheuten te snoeien. Snoei niet in het zogenaamde oude hout (de oudere en reeds verhoute delen van de plant) om te vermijden dat je planten niet meer uitlopen.

Alpenheide hoeft meestal maar om de twee jaar gesnoeid te worden, aan het einde van de bloeiperiode. De gewone dophei daarentegen hoeft niet te worden gesnoeid.