Zilvervisjes

In scheuren in het behang, in open voegen - zilvervisjes (Lepisma saccharinum) verschuilen zich voornamelijk in warme en vochtige huizen en kelders. De lichtschuwe insecten zijn in principe ongevaarlijk en dragen geen ziekten over. Zilvervisjes behoren tot de orde van de visjes (Zygentoma) en bestaan waarschijnlijk al meer dan 300 miljoen jaar. Deze oerinsecten voeden zich met suikerhoudende en zetmeelhoudende stoffen zoals behangplaksel, boeken, huidschilfers, haar en huisstofmijt. Wol, zijde en synthetische vezels staan eveneens op hun menu. De insecten voeden zich zelfs met schimmel. Daarom kunnen ze ook als nuttige insecten worden beschouwd. Als je massa's zilvervisjes in je huis aantreft, dan kan dit duiden op een schimmelplaag.

Zilvervisjes zijn vleuggelloze insecten die tot 11 mm lang kunnen worden. Hoe groter het zilvervisje, hoe ouder het insect is. Op de kop staan twee lange voelsprieten. Het lichaam van het zilvervisje is bedekt met zilvergrijze schubben en eindigt in een punt met drie draadvormige aanhangsels. Het insect gebruikt de voelsprieten en de aanhangsels op het achterlijf om zich voort te bewegen via trillingen. Dit compenseert het slechte zichtsvermogen van de kleine samengestelde ogen. Hiermee kan het zilvervisje enkel lichtsterktes waarnemen.

Er wordt vaak over een zilvervisjesplaag gesproken, hoewel het eigenlijk om papiervisjes gaat. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen beide insecten? Beiden behoren tot de orde van de visjes en beschikken over een lichaam dat in een punt eindigt en dat aan beide uiteinden tastorganen draagt. Papiervisjes kunnen aanzienlijk groter worden : hun lichaam kan wel 5 mm langer worden. Als je de lengte van de tastorganen meerekent, kunnen papiervisjes zelfs meer dan 3 maal zo lang worden als zilvervisjes. Bovendien zijn de schubben van het papiervisje iets doffer van kleur, terwijl zilvervisjes een zilverachtige glans hebben.

De insecten hebben niet alleen verschillende fysieke kenmerken, maar leven ook op een andere wijze. Zilvervisjes worden aangetrokken door bijzonder vochtige plekken, idealiter met een luchtvochtigheid van meer dan 80%. Het insect tref je meestal aan in badkamers en keukens. Papiervisjes daarentegen zijn tevreden met drogere ruimtes met een gemiddelde luchtvochtigheid en voeden zich voornamelijk met cellulosehoudende materialen zoals boeken en ander papier.

Nadat de eitjes bevrucht zijn, legt het vrouwtje ongeveer 20 eitjes in donkere spleten en kieren. Afhankelijk van de omgeving komen er jonge zilvervisjes uit de eitjes die in dit stadium nimfen worden genoemd. Ze lijken op de volwassen zilvervisjes maar zijn kleiner en lichter van kleur. In de loop van hun leven vervellen zilvervisjes meerdere keren en krijgen ze meestal een karakteristieke kleur na de derde vervelling. De insecten kunnen tot drie jaar oud worden.

Zilvervisjes zijn voornamelijk terug te vinden in vochtige en warme ruimtes met een hoge luchtvochtigheid zoals badkamers, keukens en kelders. Daar zitten ze overdag achter behangpapier, achter plinten en in kieren. Daarnaast kunnen ze zich ook verschuilen in bloempotten en op de onderzijde van bladeren van kamerplanten. De nachtdiertjes komen tevoorschijn als het donker is om op zoek te gaan naar voedsel. Dan knagen ze aan behangplaksel, kleding en zelfs boekomslagen waar ze hun vraatsporen achterlaten. Deze schade lijkt in eerste instantie miniem, maar kan een probleem vormen bij een grote plaag. De insecten kunnen zelfs overleven als ze enkele maanden niet hebben gegeten.

Om zilvervisjes in huis te vermijden, moet je een ongunstige omgeving creëren voor de insecten. Aangezien de diertjes vooral worden aangetrokken door vocht, raden we je aan om regelmatig te verluchten. Het is heel belangrijk om je huis droog te houden - dit betekent waterplassen in de badkamer verwijderen, de muren in de douche afdrogen en de ruimte goed verluchten na het douchen.

Als je kookt raden we je aan om de dampkap aan te zetten en een raam open te zetten. Door de vloer met korte tussenpozen te stofzuigen of te dweilen, zorg je er eveneens voor dat de insecten geen voedsel vinden (vb. huidschilfers). Bedek preventief alle kieren en spleten, bijvoorbeeld in muren of tussen tegels. Zo vermijd je dat de insecten zich er kunnen verstoppen. Lavendelzakjes of lavendelolie kunnen helpen om het ongedierte uit het huis te verdrijven. Zilvervisjes houden namelijk niet van de geur van lavendel en zullen onmiddellijk op de vlucht slaan.

Als je zilvervisjes in huis hebt opgemerkt, dan zijn er verschillende oplossingen. Enerzijds zijn gebruiksklare insectensprays ideaal om de insecten rechtstreeks te bestrijden. Als de zilvervisjes overdag echter verscholen zitten, is het moeilijker om ze te behandelen. Hier kunnen lokdoosjes de oplossing bieden. Deze doosjes bevatten speciale actieve ingrediënten die de zilvervisjes lokken. De diertjes eten de ingrediënten op en zullen kort daarna sterven.

Kan je zilvervisjes bestrijden met zelfgemaakte zilvervisjesvallen? Op het internet vind je vaak huismiddeltjes terug voor de bestrijding van deze insecten. Zo zou je met een beetje honing op een stukje papier de insecten kunnen vangen als een soort lijmval. Het gebruik van honing en andere suikerhoudende middeltjes als lokstof voor zilvervisjes is echter niet aan te raden, omdat de kans bestaat dat de zilvervisjes niet zullen reageren op het lokmiddel en dat je - in het ergste geval - zelfs tal van andere insecten zoals mieren en fruitvliegjes in huis haalt. Daarom raden we je aan om bij voorkeur producten te gebruiken die zijn getest en geclassificeerd als veilig en doeltreffend.