Mijn ficus verliest zijn bladeren - wat nu?

Als je ficus bladeren verliest, hoef je je in eerste instantie geen zorgen te maken. Net als bij andere bomen vindt de natuurlijke bladwisseling in de herfst of winter plaats : oudere bladeren vallen af om plaats te maken voor nieuwe, jonge bladeren. Zolang er nieuwe blaadjes blijven groeien en er geen grote hoeveelheden bladeren tegelijk afvallen, is er niks aan de hand. Je kan enkel afwachten - een ficus hoeft trouwens niet gesnoeid te worden.

In de volgende gevallen moet je echter alert zijn : als je ficus plotseling heel veel bladeren verliest en er geen nieuwe bladeren groeien, maar ook als er vlekken op de bladeren verschijnen of als de bladeren verkleuren. Een paar gele bladeren zijn natuurlijk niet zo erg, maar als je complete plant geelkleurt, moet je in actie schieten. Ook het afvallen van jonge, groene bladeren wijst op een probleem.

In het merendeel van de gevallen zijn een foute standplaats of onvoldoende verzorging de oorzaak van het bladverlies van je ficus benjamina of ficus ginseng. Hierna volgen de 5 meest voorkomende oorzaken :

Een verandering van standplaats (vb. ten gevolge van een verhuis) is een van de belangrijkste oorzaken van bladverlies bij een ficus. Dat is ook normaal, want de plant is heel gevoelig en houdt helemaal niet van veranderingen. Ook simpelweg de pot draaien of een ander plekje in de woonkamer geven, kan de bladeren doen afvallen. Dit wordt vaak veroorzaakt door de temperatuursverschillen of een tekort aan licht. Als de nieuwe standplaats aan de voorwaarden voldoet, zal je ficus zich na enkele weken geacclimatiseerd hebben en zullen de bladeren zich geleidelijk aan herstellen.

Tip : als je je ficus bemest, raden we je het gebruik van een calciumrijke meststof aan. Dit zal de plant verstevigen en ervoor zorgen dat de bladeren niet zo snel zullen afvallen als de plant wordt verplaatst.

De ficus houdt van een constante temperatuur. Als de plant het te warm of te koud krijgt, zullen er vlekjes op de bladeren verschijnen, daarna vallen de bladeren af. De ideale zomertemperatuur ligt tussen 22 en 28°C. Tijdens de winter bedraagt die 18°C. Ook de temperatuur rond de wortels moet goed zijn opdat je ficus zich goed voelt. Als je ficus bijvoorbeeld op een koele vensterbank staat, dan zal de kou van onderaf in de potgrond en ook in de wortelkluit dringen. Dit is ook het geval als je je ficus plaatst op een betegelde of stenen ondergrond. Hier kan een houten plank of een stuk piepschuim de oplossing bieden. Als je deze onder je bloempot legt, kan je de wortelkluit van de plant beschermen. Als je een esthetischere oplossing zoekt, kan je een plastic onderzetter of sierpot gebruiken.

Naast de temperatuur heeft ook de luchtvochtigheid een grote invloed op de gezondheid van je ficus. Om te vermijden dat je plant bladeren verliest, mag de luchtvochtigheid niet te laag zijn. Vooral tijdens de winter, wanneer de verwarming wordt aangezet en de lucht daardoor heel droog wordt, kan je de bladeren van je ficus besproeien met lauw, kalkvrij water. Een bladverzorgingsspray doet de bladeren van je ficus extra stralen. Deze spray kan je ook één maal per maand preventief gebruiken. Als die echter te vaak wordt toegepast, bestaat het gevaar dat de bladeren worden besmet met een schimmelziekte.

Ook tocht heeft een negatief effect op je ficus. Vermijd dat je plant kan worden blootgesteld aan tocht door ze niet te dicht bij een deur of een raam te plaatsen die vaak worden geopend. Ook aircosystemen, ventilatoren en verwarmingen kunnen ervoor zorgen dat je ficus zijn bladeren verliest. Een plekje boven de verwarming is helemaal uit den boze.

Als je je ficus water geeft, doe dit dan doordacht. Zowel te weinig als te veel water brengen je plant in de problemen :

• Als de plant te weinig water krijgt, vallen de bladeren af - zo past de plant zich aan het watertekort aan. Hoe minder bladeren de plant heeft, hoe minder water ze namelijk nodig heeft. Dit komt vooral tijdens de warme zomermaanden heel vaak voor. Controleer dus regelmatig de vochtigheid van de potgrond en vermijd dat de potgrond compleet uitdroogt. Als je plant al redelijk kaal is geworden, raden we je aan de kluit in een pot met water te plaatsen tot er geen luchtbellen meer verschijnen. Dan hebben de wortels terug voldoende water opgenomen.
• Gewoon wat meer water geven, denk je dan? Toch liever niet! Je riskeert namelijk wateroverlast waardoor de plantenwortels kunnen rotten en afsterven. Gevolg : de bladeren krijgen onvoldoende of geen water en vallen af. Dit komt vooral tijdens de winter voor, wanneer de plant minder water nodig heeft. Heeft je plant last van wateroverlast? Dan zit er maar één ding op : verpot je plant in een portie versie, droge potgrond voor kamerplanten en geef daarna matig maar regelmatig water zodra de potgrond is opgedroogd. Dit is meestal voldoende om bladval bij een ficus te voorkomen.

Het kan tijdens de winter gebeuren dat je plant niet alleen haar bladeren verliest, maar dat er ook een kleverig laagje op de bladeren zichtbaar is. Dan heeft je ficus vermoedelijk te kampen met schildluizen of wolluizen die een kleverige “honingdauw” op de bladeren achterlaten. Ook spint en trips kan je vaak op de plant aantreffen. Net daarom raden we je aan om je plant regelmatig te controleren. Heb je insecten ontdekt of vermoed je dat je plant is aangetast? Plaats de plant dan apart zodat naburige planten niet aangetast kunnen worden. Allereerst kan je de bladeren van je plant in de douche of in het bad afspoelen met lauw water om zo de insecten weg te spoelen. Daarbij moet je de wortelkluit beschermen met folie. Als de aantasting in een vergevorderd stadium zit, dan raden we je aan om de plant te behandelen met een insectenbestrijdingsmiddel.

De ficus is echt heel gevoelig. Er zijn verschillende oorzaken van bladverlies bij ficus. Toch hoef je je geen zorgen te maken : met de juiste verzorging zal je meerdere jaren van de prachtige plant kunnen genieten. Mocht je plant ondanks alles toch haar bladeren verliezen, controleer dan zo snel mogelijk de volgende zaken : 

• Mijn ficus verliest groene bladeren

Als je ficus zijn groene bladeren verliest, dan is dit vaak te wijten aan een plotse verandering van zijn standplaats of door de blootstelling aan tocht. Zelfs jonge bladeren kunnen hierbij door de plant worden afgestoten. Geef de plant een correct plekje (zie hierboven). Ze zal zich meestal zelf herstellen na enkele weken.

• Mijn ficus verliest gele bladeren

Kleuren de bladeren van je ficus af en vallen ze vervolgens af? Controleer dan hoe vaak je water geeft, hoeveel licht je plant krijgt en welke temperatuur de ruimte heeft. Vooral tijdens de winter moet je je plant controleren op plagen.