- COMPO
- Advies
- Plantenverzorging
- Groenten, fruit & kruiden
- Fruitbomen snoeien
Gezonde bomen voor een rijke oogst
Fruitbomen correct snoeien
Elk jaar groeien ze wat hoger tot de fruitproductie ondergeschikt wordt. Van nature wil je fruitboom een rijke oogst, maar hij zal niet beledigd zijn als je van tijd tot tijd drastisch ingrijpt in zijn energiebalans – zolang je daarbij professioneel te werk gaat. Met de juiste snoeitechniek op het juiste moment draag je op lange termijn bij aan de gezondheid van je fruitboom. In dit artikel laten we je zien hoe je op de juiste manier te werk gaat – van jonge boompjes tot oude fruitbomen.
Hoe later, hoe beter
Wanneer moeten fruitbomen gesnoeid worden?
Hoe eerder je fruitbomen snoeit tijdens het koude seizoen, hoe sterker ze terug zullen uitlopen in het voorjaar. Dit is precies wat je moet vermijden want wanneer de boom bezig is om spectaculair te groeien, zal hij minder energie stoppen in de vorming van bloemen. Voor jou betekent dat, dat je nog meer snoeiwerk zal hebben in het komende jaar en dat de oogst heel mager zal zijn. Wacht om te snoeien tot kort voor het uitlopen - afhankelijk van het weer is dit tussen februari en maart. Kies een vorstvrije dag uit, want bij temperaturen onder -5°C kan het hout bij het snoeien barsten of versplinteren.
De juiste snoeimaatregelen voor elke boom
In welke fase snoeien?
Afhankelijk van de leeftijd heeft je fruitboom andere snoeimaatregelen nodig. We tonen je, hoe je in elke ontwikkelingsfase het beste uit je boom kan halen.
Snoeihandleiding voor fruitbomen
De vier fases van de boomontwikkeling
De basis leggen
Snoei bij aanplant
Een snoeibeurt na de aanplanting is de basis voor een gezond boomleven. Bij het uitgraven in de boomkwekerij gaan sommige van de fijne wortels overmijdelijk verloren en door ze in de kleinst mogelijke potten te bewaren, wordt ruimte bespaard voor opslag in de kwekerij. Een weelderige kroon op een dunne stam ziet er mooi uit, maar maakt het voor de boom erg moeilijk om gezond te groeien.
Direct na het aanplanten kan je de wortelkluit en de kroon in evenwicht brengen door de takken te snoeien gelijk met de omvang van de wortelkluit. Maar doe dit niet onbezonnen! Het doel is om een piramidevorm te bereiken en daarom moet je beslissen : naast een bijzonder sterke, rechtopstaande harttak (ook wel middentak genoemd - die ligt in het verlengde van de stam) in het midden van de boom laat je slechts 3 tot 5 goed ontwikkelde gesteltakken staan.
Deze zijscheuten mogen niet concurreren met de harttak, dus zoek naar takken die - in tegenstelling tot de harttak - niet te verticaal groeien. Een hoek van 45° ten opzichte van de hoofdtak is ideaal. Naar binnen groeiende takken worden in elke ontwikkelingsfase van de boom verwijderd.
Nadat je alle andere takken hebt verwijderd, breng je eerst alle gesteltakken op dezelfde lengte door ongeveer 2/3 van hun oorspronkelijke lengte af te knippen. Vervolgens wordt de harttak 20 tot 30 cm boven de zijscheuten gesneden. Met dit werk leg je niet alleen de basis voor de ontwikkeling van een productieve kroon, door tal van gesteltakken vrij te laten, zal je fruitboom het komende voorjaar veel sneller kunnen doorgroeien.
In vorm houden
Vormsnoei
Bij de vormsnoei tracht je de vorm van bij de aanplantingssnoeibeurt te behouden tot de boom de gewenste hoogte heeft bereikt. Zo is het ook meteen duidelijk : afhankelijk van hoe snel de boom groeit, moet de vormsnoei 5 tot 10 jaar lang worden uitgevoerd - als de boom erg langzaam groeit, kan je de vormsnoei enkele malen overslaan.
Het doel van de vormsnoei is, om een luchtige kroon te verkrijgen waar vochtige takken snel kunnen opdrogen en de vruchten genoeg zonlicht krijgen om te rijpen. Let er daarbij op dat er geen nieuwe zijscheuten groeien naast de verticaal groeiende harttak. Verwijder ook consequent de takken die naar binnen groeien of die te dicht op elkaar groeien. Zorg ervoor dat de zijscheuten op dezelfde hoogte blijven eindigen - deze zogenaamde gesteltakken zorgen ervoor dat de boom aan alle kanten gelijkmatig ontspruit. Er mogen ook niet te veel vertakkingen zijn die boven de hoogte van de zijtakken uitgroeien, aangezien de boom zich zijwaarts moet vertakken. De vuistregel : hoe steiler de tak groeit, hoe sterker hij zal groeien maar hoe zwakker de bloem- en vruchtvorming zal zijn.
OPGELET VOOR WATERSCHEUTEN : afhankelijk van hoeveel je je boom moest terugsnoeien om de piramidevorm te behouden, kan het gebeuren dat het hout in de loop van de zomer talrijke waterscheuten vormt bovenop de takken. Dit zijn zeer dunne, verticaal groeiende scheuten met weinig bladeren. Wacht niet tot de winter om deze te verwijderen want als je die meteen verwijdert, zijn de scheuten zo zacht en flexibel dat je ze gemakkelijk met de hand kan uittrekken.
Zo mag het blijven
Behoudssnoei
Heeft je fruitboom zich goed ontwikkeld en bezorgt hij jou een rijke oogst? Dan zorgt een behoudssnoei ervoor dat dit zo blijft. Het rijpen van alle vruchten kost de scheuten veel kracht, waardoor ze na verloop van tijd steeds minder opbrengst opleveren. Als je je fruitboom jarenlang verwaarloost, kan je te maken krijgen met afwisseling : daarbij zal de boom om de twee of drie jaar heel veel vruchten dragen, maar dit kost hem zo veel energie dat de vruchtvorming in de tussentijd vrijwel onbestaande is.
Voor een constante kwaliteit van de oogst moet je er daarom voor zorgen dat de kroon van je fruitboom niet steeds groter wordt. Behoud de piramidevorm en laat geen verdere grote takken toe op de hoofd- en zijtakken. Dit betekent echter niet dat alle oude takken hun oorspronkelijke plaats behouden. Integendeel : volg je boom tijdens de zomer goed op en kijk welke takken de meeste vruchten dragen en op welke takken de opbrengst met de jaren afneemt. Het kan dan zinvol zijn om oudere delen te snoeien zodat de jongere takken de kans krijgen om zich te ontwikkelen. Ook het uitdunnen staat nog op het programma omdat de kroon steeds minder licht en lucht krijgt. Voor een grote en compacte kroon kan vooral wind gevaarlijk zijn. Daarom kunnen de hoofd- en zijtakken om de paar jaar een beetje ingekort worden.
Oude besje
Verjongingssnoei
Jij oud besje - ook al wordt deze uitspraak niet echt gewaardeerd door oudere mensen, ze beschrijft maar al te goed de steeds ouder wordende fruitbomen. Als je de bomen aan hun lot overlaat, vertakken de takken in het bovenste gedeelte van de kruin zich in talloze "heksenbezems". Deze dragen nog steeds bloemen en vruchten, maar de vruchten zijn zelfs met de langste ladder niet meer te bereiken. Daarnaast groeien deze heksenbezems zo dicht, dat het binnenste van de kruin geen licht meer kan opvangen waardoor ook daar niks meer te oogsten valt.
Als het zover is gekomen, kan het vervelend zijn om de enorme takken te snoeien, maar het loont de moeite om de vruchtbaarheid van de boom te herstellen met een verjongingssnoei. Bovendien zijn de snoeimaatregelen veel sterker dan bij een onderhoudssnoei : verwijder eerst alle scheuten die geen vruchten meer dragen - je herkent ze vaak aan het feit dat ze al jarenlang doorbuigen onder het gewicht van de vruchten. Ook de sterk vertakte scheuten in de boomtop kunnen volledig worden verwijderd. Tot slot moeten ook alle takken die naar binnen groeien of te dicht bij elkaar staan, worden gesnoeid.
Na zo een ingrijpende operatie krijg je in het voorjaar te maken met talrijke waterscheuten. Verwijder deze inmiddellijk om onnodig grote wonden aan de boom te voorkomen.
Deze artikels kunnen je ook interesseren
De juiste producten voor de verzorging van je fruitbomen
COMPO. Mooie planten zonder moeite.
Heb je twee linkerhanden of heb je groene vingers? Samen zorgen we voor een groenere levenskwaliteit !