Hydrocultuur voor kamerplanten?

Hydrocultuur zonder mineraal substraat zich er heel mooi uit, maar verloopt niet altijd vlekkeloos. Bij hydrocultuur wordt een doorzichtige glazen vaas gevuld met een voedingsoplossing. Hierin wordt een jonge stek of een jonge plant gestopt die nog niet in de grond heeft geworteld. Belangrijk is dat het water regelmatig wordt ververst zodat je planten verse zuurstof krijgen. Bovendien moet je zorgen voor een optimale toevoer van voedingsstoffen. Bij hydrocultuur bestaat er echter een groot risico dat de plant zal sterven door een tekort aan zuurstof of aan voedingsstoffen.

In plaats van de plant in een glas met water te plaatsen, kan je haar laten groeien in een mineraal substraat zoals kleikorrels, perliet of puimsteenkorrels. Dit substraat zal je plant steun en stabiliteit bieden zodat ze niet omvalt in de bloempot of bloembak. De plant wordt met blote wortels in het substraat gezet - dit betekent zonder potgrond. Daarom kies je idealiter voor planten die al in hydrocultuur zijn opgekweekt.

Bij hydrocultuur wordt meestal een waterreservoir onder de pot geplaatst waaraan regelmatig een voedingsoplossing wordt toegevoegd. Hierdoor krijgen de planten water en voedingsstoffen en kunnen ze zich goed verder ontwikkelen. Zonder de juiste voedingsstoffen zal je plant gebreksverschijnselen vertonen, zal ze stoppen met groeien en zullen de bladeren geleidelijk afvallen. Het is daarom belangrijk om je plant regelmatig en evenwichtig te bemesten - net zoals bij hydrocultuur zonder mineraal substraat.

Voordat je de overstap maakt, raden we je aan om je goed te informeren.

Als de wortelkluit sterk doorworteld is, kan je kiezen voor semi-hydrocultuur. Oudere planten vinden de overstap van grondcultuur naar hydrocultuur vaak heel lastig. Hier biedt semi-hydrocultuur een goede oplossing. Daarbij wordt de plant met haar wortelkluit in een pot met mineraal substraat (kleikorrels of puimsteenkorrels) geplant en wordt de pot op zijn beurt in een plantenbak met waterreservoir gezet.

Als je puimsteenkorrels gebruikt, heb je nog een extra voordeel. In tegenstelling tot andere minerale substraten kan puimsteen namelijk water opslaan en dit terug vrijgeven aan de plant als ze daar nood aan heeft. Je hebt dus geen speciale kweekpot met waterreservoir en waterniveau-indicator nodig. De puimsteenkorrels fungeren zelfs als een soort waterreservoir. Aan de kleur van de korrels kan je bovendien zien of je opnieuw water moet geven of niet.

Als je je planten in semi-hydrocultuur water geeft, moet je ervoor zorgen dat ze niet te lang in het water blijven staan. Zo vermijd je dat de wortels gaan rotten.

In principe kunnen bijna alle kamerplanten in hydrocultuur aangeplant worden. We raden je aan om met de gemakkelijkste planten te beginnen, zoals graslelies, drakenklimop (epipremnum) of een lepelplant (spathiphyllum). Ook de sansevieria en de zamioculcas kunnen zonder potgrond opgroeien. Als beginner kies je bij voorkeur voor een stekje of een kamerplant die voorheen reeds in hydrocultuur is opgekweekt.

Ook planten die voorheen in grond hebben gegroeid, kan je als hydroplanten gebruiken. Hier moet je echter wel heel zorgvuldig te werk gaan. De potgrond moet volledig van de wortels worden verwijderd voordat je de plant in hydrocultuur kan aanplanten. De overstap van bodemcultuur naar hydrocultuur is best lastig - zeker voor oudere planten - en bezorgt de planten vaak veel stress. Door semi-hydrocultuur toe te passen, kies je voor de gulden middenweg.

Semi-hydrocultuur is geschikt voor alle kamerplanten. Zelfs oudere en sterk doorwortelde exemplaren kunnen goed omgaan met de overstap van klassieke bodemcultuur naar semi-hydrocultuur.

Kleikorrels (ook bekend als hydrokorrels) worden heel vaak gebruikt om je planten stabiliteit en steun te geven. De productie van de korrels is echter extreem energie-intensief en zorgt voor een hoge CO2-uitstoot. Hier bieden puimsteenkorrels een goed alternatief. De verschillen zijn onder meer de kleur, de wateropslagcapaciteit en de watergeleiding.

Als de planten zijn aangeplant in kleikorrels, dan moet een waterniveau-indicator worden gebruikt. Bij puimsteenkorrels is dit echter niet nodig : de kleur van de korrels geeft aan of het water al is opgebruikt of niet. Eenmaal de korrels een lichtbeige kleur hebben, is het tijd om opnieuw te begieten. Door een transparante glazen vaas of bak te gebruiken, zal je gemakkelijker kunnen zien of je planten dorst hebben.

Daarnaast kunnen puimsteenkorrels water vasthouden en het opnieuw aan de planten vrijgeven als ze daar nood aan hebben. Hierdoor kan je de planten rechtstreeks in de puimsteenkorrels planten zonder een waterreservoir te gebruiken. Omdat kleikorrels geen water opslaan, wordt het gebruik van een waterreservoir wel aanbevolen.

Conclusie : puimsteenkorrels fungeren als plantsubstraat en kunnen als potgrondvervanger worden toegepast, terwijl kleikorrels enkel worden gebruikt om de hydrocultuur te stabiliseren.

Een overzicht van de verschillende minerale substraten en de voor- en nadelen vind je in ons artikel "Mineraal substraat".

1. De juiste pot kiezen  

Kies een pot die groot genoeg is voor je kamerplant. Een transparante pot is ideaal. Zo kan je meteen zien of je plant water nodig heeft. Eenmaal de puimsteenkorrels een lichte kleur gekregen hebben, is het tijd om te begieten.  

Tip : als je voor de eerste maal gaat planten in semi-hydrocultuur, dan kies je bij voorkeur voor een speciale kweekpot met waterniveau-indicator (en waterreservoir). Zo heb je een goede controle over het waterniveau.

2. De juiste plant kiezen 

Van alocasia tot zamioculcas - in principe is elke kamerplant geschikt voor semi-hydrocultuur. Als beginner kies je beter voor een robuuste, onderhoudsvriendelijke kamerplant. In ons artikel "Onderhoudsvriendelijke planten voor je kantoor" vind je alvast meer inspiratie.

Tip : voordat je een pas aangekochte plant gaat verpotten, moet je haar eerst laten wennen aan de nieuwe omgeving. Een verandering van standplaats is in principe al genoeg. Na twee weken kan je de plant in een nieuwe pot aanplanten.

3. De plant verpotten  

Vul 1/4 van de pot met fijne puimsteenkorrels. Haal de kamerplant voorzichtig uit de oude  pot. Schud de loszittende potgrond van de wortels. Plaats vervolgens de plant in de nieuwe pot en vul verder aan met puimsteenkorrels om de plant te stabiliseren. Klaar!

Tip : schud de pot tijdens het opvullen zachtjes zodat ook de holle ruimtes worden opgevuld. 

Om zeker te zijn dat je planten in semi-hydrocultuur over voldoende voedingsstoffen beschikken, kan je een speciale meststof gebruiken. Tijdens de groeiperiode moet wekelijks een dosis toegediend worden : de fles goed schudden, de meststof met water verdunnen en het mengsel aan de voet van de plant of in het waterreservoir gieten.