Narcis

Samen met andere vroegbloeiers (zoals tulpen) zijn narcissen ideaal als je je tuin in het voorjaar wat kleur wilt geven. Zelfs als je geen tuin hebt, hoef je niks te missen : in veel kwekerijen en zelfs in supermarkten kan je narcissen in potten aankopen. Zo kan je ook binnenshuis genieten van de prachtige kleuren. Narcissen zijn ook geschikt als snijbloem in een vaas.

Als het om bloemkleur gaat, kan je kiezen tussen gele, witte en oranje narcissen. Er bestaan ook varianten waarbij de bloembladen een andere kleur hebben dan de bloemkroon in het midden. Die kan zelfs roze of rood zijn.

Narcissen zijn bolgewassen die elk voorjaar uit hun bollen ontspruiten. Eenmaal aangeplant kan je dus elk jaar genieten van deze vroegbloeiers. Vele soorten vormen zelfs dochterbollen zodat er na verloop van tijd een echte bloemenzee ontstaat.

Narcissen (Narcissus) zijn bij uitstek de voorbode van de lente. Ze zien eruit als belletjes die de lente inluiden. Een soort narcis die Pasen verfraait met grote, meestal gele bellen wordt ook wel de wilde narcis genoemd. Hoewel deze naam ook voor tal van andere narcissen wordt gebruikt, is de wilde narcis slechts één van de 12 verschillende soorten narcissen. Zo bestaat ook nog de cyclaambloemige narcis, de trompetnarcis, de kleinkronige narcis en de dubbele narcis.

De bekendste en tegelijk ook de meest voorkomende narcis is ongetwijfeld de gele trompetnarcis (Narcissus pseudonarcissus). Narcissen waren vroeger overal terug te vinden, maar groeien nu nog zelden in het wild.

Naast de wilde narcis is er nog een heel populaire narcissensoort, nl. de witte narcis (Narcissus poeticus) die ook wel echte narcis wordt genoemd. Deze plant kan tot 50 centimeter hoog worden en bloeit pas in april of mei. De toppen verspreiden een aangename geur, zijn bij sommige soorten volledig wit en bij andere hebben ze een tweede subtiele tint.

Als je graag enkele narcissen in potten wilt aanplanten, kijk dan eens naar de cyclaambloemige narcis (Narcissus cyclamineus). Hier spelen de goudgele narcissen 'Tête à Tête' een belangrijke rol. De kleine narcissen zijn namelijk ideaal voor potten op het balkon of op de vensterbank. Het ras 'Tête à Tête' wordt vaak al in mooie potten aangeboden zodat ze alleen op een lichtrijk plekje hoeven te staan waar ze voor heel wat kleur zorgen.

Afhankelijk van de soort bloeien narcissen in februari, maart, april of begin mei. Als je zo lang mogelijk van de bloemen wilt genieten, kan je verschillende soorten narcissen combineren. Zo vormt de combinatie van witte, oranje en gele narcissen die tegelijkertijd bloeien een echte blikvanger, niet alleen in een pot op de vensterbank maar ook in je bloemperk.

Narcissen in potten die een plaatsje in de woonkamer krijgen, gaan door de warmte binnenshuis al snel bloeien. De bloemen bloeien één tot twee weken lang, maar hoe koeler de omgeving, hoe langer de plant zal bloeien. De ideale locatie om je potplant te plaatsen is daarom op de grond of in een andere ruimte die amper verwarmd wordt. Eenmaal de bloemen verwelkt zijn, kan je de bloemstengels afsnijden of de knollen in de tuin uitplanten. De bladeren moeten echter op de bol blijven tot ze verwelken. Ze bevatten namelijk voedingsstoffen die in geen geval verloren mogen gaan.

Narcissen stellen weinig eisen en gedijen op bijna elke grond. Vele steden en gemeenten worden opgefleurd met wilde narcissen in de middenberm van de straat. De bloemen verdragen echter geen langdurige droogte. Vermijd daarom plekjes in je tuin die snel uitdrogen tijdens de zomer. Een teveel aan water is echter ook een nadeel. De grond moet daarom doorlatend zijn en regenwater moet snel kunnen wegsijpelen.

Als de bodem in je tuin relatief verdicht is, kan je deze wat luchtiger maken door er een portie zand in te vermengen. Als de grond extreem verdicht is, kan je enkele stukjes potscherven of wat grind op de bodem van de plantgaten leggen. Net als alle andere bloemen hebben ook narcissen voldoende voedingsstoffen nodig in de vorm van meststof. De ideale locatie is een zonnig tot half-schaduwrijk plekje.

Narcissen zijn ook ideaal voor gazons. Als je je gazon in het voorjaar echter wilt verfraaien met deze bloemen, moet je er rekening mee houden dat de bladeren veel voedingsstoffen bevatten. Ze worden vrijgegeven aan de knol eens deze verwelkt is en vormen een belangrijke energiebron voor het volgende jaar. Maai daarom een gazon waarop narcissen groeien pas als de bladeren van de bloemen verwelkt zijn.

Narcissen planten is heel eenvoudig. Je hoeft enkel de bloembollen in de grond te stoppen. De beste periode hiervoor is in september. Mocht je deze deadline gemist hebben, dan kan je de paasbloemen later nog altijd aanplanten. De enige vereiste hiervoor is een vorstvrije grond.

Graaf voor elke narcisbol een klein gaatje. Voordat je dit doet, moet je de grond met een schopje losmaken zodat de bollen gemakkelijker kunnen inwortelen. Het plantgtat moet ongeveer twee keer zo diep zijn als de hoogte van de bloembol. Zorg er ook voor dat je voldoende afstand tussen de afzonderlijke bollen laat zodat elke bloem zich probleemloos kan ontwikkelen. De fabrikanten geven altijd de optimale plantafstand aan op de verpakking van de bloembollen. Leg de bollen in het plantgat en bedek ze met aarde. Geef tot slot veel water.

Als je problemen hebt met knaagdieren in de tuin, maak je dan geen zorgen om je narcisbollen. Ze zijn giftig, dus geen knaagdier zal ze aanraken.

Tijdens de bloeiperiode van de narcissen is het meestal niet nodig om extra water te geven. Je hoeft dit alleen te doen bij extreem droge en ongebruikelijk hete temperaturen. Als de bloemen verwelkt zijn, snijd je de bloemstengels af. Dit voorkomt dat de zaden rijpen. Dit zou de narcissen onnodig energie kosten en ze uitputten. Zoals eerder vermeld mogen de bladeren pas worden verwijderd eens ze zijn verdroogd. Daarna blijven alleen de bollen in de grond. Vergeet deze echter niet, want als de droogte langer aanhoudt, moeten ze water krijgen. Geef af en toe water, maar elke keer voldoende.

Je kan je narcissen voor de eerste keer bemesten wanneer de eerste bladeren ontkiemen. Hiervoor gebruik je bij voorkeur een meststof die heel snel oplost en niet te veel fosfaat bevat. Bemest je narcissen direct na de bloei een tweede keer.

Na enkele jaren kan het voorkomen dat er bijna geen bloemen meer bloeien. Dan helpt het om de bollen na de bloei uit de grond te halen en de dochterbollen van de moederbol af te knippen. Zet vervolgens de moederbol terug op de oorspronkelijke plaats en plant de dochterbollen afzonderlijk op andere plaatsen. Op dezelfde manier kweek je narcissen die al een tijdje in je tuin staan en nog volop in bloei staan.

Als je de bollen uit de grond haalt en ze elke drie tot vier jaar deelt, voorkom je dat de narcissen lui worden en niet meer gaan bloeien. De zaden laten rijpen om ze te verzamelen wordt daarentegen alleen aanbevolen voor extreem geduldige hobbytuiniers. Het duurt namelijk jaren voordat de zaden bloeien.

De stengels van narcissen bevatten een melkachtig sap. Dit sap kan andere bloemen, die samen in de vaas staan, schaden. Als je een kleurrijk boeket wilt samenstellen, raden we je aan om de bloemen enkele uren in een bak met lauw water te plaatsen en vervolgens een nacht in koud water.

De kleine en grote narcis-vliegen zijn, zoals de naam al doet vermoeden, vaak terug te vinden op narcissen. De vliegjes leggen hun eieren in de buurt van de bol. De maden die uit het ei komen, boren zich in de bol en eten deze van binnenuit op, waardoor er veel schade ontstaat. Dit vormt voor de vliegjes een comfortabel plekje om te overwinteren. Zo kunnen ze ook het volgende jaar opnieuw eitjes op de plant leggen.

Helaas is het niet zo gemakkelijk om de narcis-vlieg te bestrijden. Er bestaan namelijk geen middelen om de plaag te bestrijden. Alleen wanneer je de plaag vroeg in de zomer opmerkt, is er een kans om de bollen te redden. Graaf hiervoor de bollen uit de grond en plaats ze ongeveer twee uur in heet water van 42 tot 44°C. We raden je aan om hiervoor een thermometer te gebruiken want als de temperatuur te laag is, kunnen de bollen worden beschadigd. De bollen moeten vervolgens drogen en mogen pas in het najaar opnieuw aangeplant worden.

Als het al te laat is voor het hete bad en als de bollen van binnenuit reeds zijn opgegeten, dan zit er niks anders op dan de planten uit het bloembed te halen en bij het restafval te gooien. Uit voorzorg kan je direct na de bloeifase een kweeknet op het bloembed leggen. Dit voorkomt dat de narcisvlieg weer eitjes gaat leggen.

De meeste narcissen hebben geen extra bescherming nodig tijdens de winter. Enkel de mutiflora narcis, de jonquille en de narcissus triandus zijn niet zo winterhard. Bedek deze soorten daarom met een isolerend materiaal zoals bladeren of kruipelhout. Als je narcissen in potten kweekt, plaats de potten tijdens de wintermaanden dan bij voorkeur in een koele ruimte. Potten bieden namelijk slechts een zeer beperkte bescherming tegen de kou. Zodra in het voorjaar de eerste blaadjes uit de grond schieten, mag je de potten weer buiten plaatsen.