Mieren in het gazon

Diertjes zover het oog reikt. Allerlei insecten zijn terug te vinden in je tuin - en helaas ook in je gazon. Het is dus niet verwonderlijk dat veel tuineigenaren na verloop van tijd ook kennismaken met mieren. Maar welke soorten mieren zijn er en waarop moet je letten?

In onze tuinen treffen we vooral de wegmier (Lasius niger) en de gele weidemier (Lasius flavus) aan. De wegmier - ook bekend als gewone wegmier, zwarte wegmier of zwartbruine wegmier - is de bekendste mierensoort in onze contreien. De gele weidemier is een van de meest verspreide mierensoorten in Europa. Ze voelt zich het meest thuis op weilanden en begroeide gazons. Daarnaast is er de rode bosmier (Formica rufa), een beschermde mierensoort die niet mag gedood worden. Voordat je maatregelen tegen mieren neemt, moet je dus altijd eerst uitzoeken met welke mierensoort je te maken hebt en of de mieren gedood mogen worden.

Het maakt niet uit of er vliegende mieren uit het gazon komen of dat je te maken hebt met hun kleinere rode, gele of bruine kruipende soortgenoten : mieren in de tuin zijn eigenlijk geen ongedierte, maar - integendeel - zelfs heel nuttig! Eén ding hebben ze allemaal gemeen : naast aas en dode insecten staat ook ongedierte op hun menu. Als je last hebt van een bescheiden mierenaantasting in je tuin, kan het zinvol zijn de nuttige insecten gewoon hun gang te laten gaan.

Als het hele gazon vol mieren zit of als paden of delen van het terras dreigen in te zakken doordat ze ondergraven worden door de mieren, is er maar één oplossing : de mieren bestrijden. Voordat we ingaan op de verschillende oplossingen tegen mieren in het gazon, moet een belangrijke vraag beantwoord worden : zijn mieren in het gazon alleen maar vervelend of kunnen ze ook schade toebrengen aan het gazon?

Mieren kunnen trouwens ook indirect schade toebrengen aan jouw andere tuinplanten : ze beschermen bladluizen door zich te voeden met hun zoete honingdauw. Daarom wijst een mierenplaag op rozen bijvoorbeeld vaak op een bladluizenplaag. Sommige mierensoorten "melken" de bladluizen zelfs. Een gelijkaardig gedrag treedt op bij wortelluizen. Net als bladluizen scheiden wortelluizen een zoete honingdauw af die een delicatesse is voor mieren. Als je van mieren op jouw tuinplanten af wilt, kan het dus helpen om eerst de bladluizen aan te pakken. Wat je tegen bladluizen kan doen, lees je in ons artikel "Bladluizen bestrijden: 4 tips tegen bladluizen".

Als je de mieren niet wilt doden maar een tweede kans wilt geven op een andere plek, is het een goed idee om de mierenkolonie te verplaatsen. Zo worden zowel de diertjes als het milieu gespaard. Dit is eenvoudig :

1. Vul een grote bloempot met houtwol.
2. Plaats deze ondersteboven op het mierennest of op het mierenspoor in het gazon.
3. Wacht enkele dagen.
4. Schuif een spade tussen het gazon en de bloempot.
5. Verplaats de mierenkolonie in de pot naar een veilige plaats op minstens 30 meter afstand.

Let op : de verplaatsing is alleen succesvol als zowel de koningin als haar werksters worden verplaatst! Wacht dus lang genoeg en observeer, indien mogelijk, of de mieren hun poppen meenemen naar de bloempot. Vanaf dat moment kan je het mierennest verplaatsen.
 

Mieren kunnen meestal ook met eenvoudige middelen worden weggejaagd zonder hierij mierengif of andere middeltjes te moeten gebruken. We hebben voor jou enkele praktische tips opgelijst :

1. Verjaag mieren uit het gazon met water
   De ijverige insecten houden van een beschut en droog plekje. Daarom kun je mieren vaak verjagen door het nest regelmatig uitvoerig met water te begieten. Terwijl de mieren zich gestoord voelen en weglopen, zal jouw gazon je dankbaar zijn voor het extra water. Het mierennest of de mierenhoop besproeien is bijzonder doeltreffend. We raden echter af om brandnetelgier te gebruiken. Dit middel zal wel degelijk de mieren wegjagen, maar kan tegelijkertijd schade berokkenen aan je gazon.
2. Mieren verdrijven door het gazon te maaien, te bemesten en te bekalken
   Niet alleen het besproeien van het gazon, maar ook andere onderhoudsmaatregelen helpen tegen mieren in je gazon. Door wekelijks je gras te maaien en regelmatig te bemesten en te bekalken, zal je de mieren verstoren en ervoor zorgen dat ze zich verplaatsen. Regelmatig gazononderhoud loont dus dubbel! Zorg er echter voor dat je altijd gelijkmatig bemest en bekalkt en niet meer meststof of kalk aanbrengt dan nodig op de plaatsen waar de mieren zich bevinden - dit beschadigt het gazon. 
3. Mieren afweren met behulp van geuren
   Mieren hebben een uitstekend reukvermogen. Dit helpt hen normaal gesproken om hun weg te vinden. Het organisme wordt zo verstoord door het gebruik van sterke geuren. Ze trekken uit eigen motivatie verder en zoeken een aangenamere leefomgeving. Geuren die mieren uit het gazon verjagen zijn onder andere lavendel, citroenmelisse, kaneel, kruidnagel en citrusvruchten. Koffiedik en knoflookbouillon zijn ook populair om mieren te verjagen. Je moet voorzichtig zijn met azijn als middel tegen mieren in het gazon - hoewel de geur de mieren verjaagt, kan azijn ernstige schade toebrengen aan je gazon. Houd er ook rekening mee dat je zelf de geuren zult opmerken, wat - afhankelijk van de geur - jouw plezier in de tuin kan temperen. Heb je echter een geur gevonden die je aanspreekt, strooi dan gewoon een paar takjes, schaaltjes of druppels rond het mierennest op het gazon of langs het mierenspoor en de insecten zullen vanzelf een nieuw onderkomen zoeken.
4. Mieren in het gazon bestrijden met nematoden
   Nematoden zijn natuurlijke helpers tegen mieren. De kleine draadwormen, minder dan een centimeter groot, dienen als gifvrij middel tegen mieren. De nematoden zitten in een poeder dat wordt gemengd met water en op het mierenpad, het nest of het gazon wordt gegoten. De mieren zien de nematoden als een gevaar voor hun nageslacht en zullen zich daarom verplaatsen. Nematoden als middel tegen mieren in het gazon zijn echter alleen doeltreffend bij een bodemtemperatuur van minimum 12°C en de bodem van het gazon redelijk vochtig is.

In principe moet je eerst proberen de mieren te verplaatsen of te verdrijven - het zijn tenslotte nuttige diertjes. Als de aantasting echter te groot wordt en de vorige methodes niet succesvol zijn, kan je andere oplossingen proberen. Wees je er wel van bewust dat sommige mierensoorten, zoals de rode bosmier, beschermd zijn en het dus niet is toegestaan ze te bestrijden met pesticiden. Volg altijd zorgvuldig de gebruiksaanwijzing op.

1. Mieren in het gazon bestrijden met predatoren
   Als je het kleine ongedierte niet meer alleen kunt bestrijden, gebruik dan de natuurlijke vijanden van de mieren om je te helpen. Kevers, padden, libellen, vogels en spinnen behoren tot de gevaarlijkste vijanden van de mieren. Als je deze dieren een schuilplaats biedt, zullen zij in ruil daarvoor jouw mierenplaag aanpakken. Dichte heggen, muren en stapels bladeren vormen de perfecte habitat voor hen.
2. Huismiddeltjes tegen mieren in het gazon
   Er bestaan voor bijna elk probleem goude, oude huismiddeltjes. Biervallen, baksoda, bakpoeder en suiker zijn bijzonder populair geworden voor de bestrijding van mieren. Als bierval kan je een ondiepe kom met verticale wanden met een paar druppels bier vullen en er een eetlepel honing doormengen. Zet de kom op het gazon en wacht af - de mieren zullen worden aangetrokken door de zoete geur en in de val kruipen. Uiteindelijk verdrinken ze in het bier-honingmengsel. Je kan ook baksoda, bakpoeder en suiker mengen en op het gazon in de buurt van het mierennest strooien. Ook hier zal de zoete geur van de suiker, die de mieren aantrekt, hun ondergang betekenen: de mieren zullen het mengsel opeten en ervan sterven. Houd er echter rekening mee dat de mieren daarbij een pijnlijke dood sterven.

Door je gazon regelmatige te verzorgen, kan je voorkomen dat mieren zich erin gaan vestigen. Maai wekelijks je gazon en geef ook één maal per week water. Vermijd eveneens dat er kruimels of zoetigheden op het gazon terechtkomen - deze trekken de mieren namelijk aan. Zodra een mier de voedselbron heeft ontdekt, duurt het niet lang voordat zijn soortgenoten arriveren.