Onkruiden in te tuin voorkomen en bestrijden
Onkruiden de baas
Onkruiden zijn een ware doorn in het oog : deze ongewenste planten verstoren niet alleen het esthetische aspect van je tuin, maar concurreren ook met sierplanten om licht, water, ruimte en voedingsstoffen die ze hard nodig hebben voor een optimale ontwikkeling. Daarnaast kunnen onkruiden ook ziekten en plagen overdragen. Maar hoe kan je voorkomen dat deze onkruiden zich in je tuin nestelen? En nog belangrijker : hoe kan je aanwezige onkruiden op een efficiënte manier verwijderen? Je ontdekt het hier!
1. Onkruiden voorkomen met bodembedekkers
In het begin van het tuinseizoen kijk je ongetwijfeld uit naar de bloemborder die zal beginnen bloeien en de tuin zal opfleuren met een brede waaier aan kleuren. Spijtig genoeg nestelen zich maar al te vaak onkruiden tussen de vaste planten, wat voor een minder esthetisch resultaat zorgt.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen 2 types onkruiden : enerzijds zijn er de zaadonkruiden die komen overgewaaid of die door vogels worden meegenomen en die zich heel gemakkelijk en snel kunnen verspreiden (vb. melkdistel, vogelmuur, …). Anderzijds zijn er de wortelonkruiden met lange ondergrondse wortels (vb. brandnetel, akkerdistel, kweekgras, zevenblad, …).
Om te voorkomen dat je bloemborder ontsierd wordt door onkruiden, kan je een bodembedekker gebruiken bij de opkuis van je bloemborders begin maart. Bodembedekkers zorgen niet alleen voor een fris, aantrekkelijk, onderhouden uitzicht van bloemborders. Ze hebben talrijke andere voordelen :
- Ze verhinderen de groei van onkruiden. Onkruidzaden hebben namelijk licht nodig om te kiemen.
- Ze houden het water vast in de bodem waardoor minder vaak moet worden begoten en er minder problemen zijn in lange periodes van droogte.
- Ze beschermen de plantenwortels tegen vorst en zorgen zo voor een goede start in het voorjaar.
- Ze breken na verloop van tijd af, wat voor extra organisch materiaal in de bodem zorgt
Types bodembedekkers
Populair
Boomschors
Tuinen worden het vaakst opgesmukt met boomschors. Boomschors bestaat in verschillende types en groottes, allemaal afhankelijk van persoonlijke smaak. Hoe kleiner de stukjes schors, hoe minder licht die doorlaten en hoe minder kans onkruidzaden krijgen om te ontkiemen.
- Pinus Maritima (Franse pijnboomschors) is een heel duurzame keuze die tot 4 jaar meegaat. De meest voorkomende groottes zijn 20-40 mm en 10-20 mm.
- Pinus Sylvestris (dennenschors) heeft een minder lange levensduur en moet dus vaker bijgevuld worden.
- Een goedkopere variant is Pinus Epicea.
Kleinere stukjes schors zijn ideaal voor paden en speelruimten, waar ze een valdempend effect onder schommels en klimrekken vormen. We raden je aan om de reeds behandelde plaatsen het daaropvolgende jaar te voorzien van een vers laagje schors om een fris uitzicht te bewaren.
In alle kleuren
Houtchips
Houtchips - ook wel houtsnippers genoemd - zijn stukjes hout van loof- of dennenbomen. Ze zijn zeer decoratief in bloemperken, op tuinpaden en in speelruimten. Het natuurlijke product voorkomt niet alleen de groei van onkruiden, maar ook uitdroging van de bodem in de zomer.
Om een onkruidwerend effect te bereiken, dien je een laag van 6-8 cm aan te brengen. Overdrijf echter niet, want een te dikke laag (> 12 cm) kan ervoor zorgen dat de bodem te nat blijft en dat heeft gevolgen voor je planten. De relatief zachte textuur is ideaal voor gebruik in speelruimten.
Tegenwoordig zijn houtchips in verschillende kleuren beschikbaar : rood, koper, antraciet, … en kan je zo je tuin decoreren naar eigen smaak. Houtchips hebben een gemiddelde levensduur van 2-3 jaar, dus we raden je aan om na 1-2 jaar een vers laagje aan te brengen.
Wist je trouwens dat natuurlijke houtchips gebruikt kunnen worden als onderste laag in een moestuinbak? Zo vormen ze een stabiele en optimaal verluchte grondlaag voor al je groenten en fruit.
Ideaal voor moestuin
Hennepstrooisel
Hennepstrooisel is een 100% natuurlijke bodembedekker die wordt verkregen na de mechanische scheiding van de houtachtige kern uit de hennepstengels, ook wel zwingelen genoemd. Het onkruidvrije strooisel is ideaal voor gebruik in de moestuin, vooral bij planten die veel water nodig hebben (vb. tomaten) en kruipende planten (vb. aardbeien, komkommers, courgettes, …). Na verloop van tijd zal het strooisel een esthetisch lichtgrijze kleur krijgen. Na een jaar begint het strooisel, dat rijk is aan mineralen, te verteren en zal het zich vermengen met de grond.
Zonlicht wordt door het strooisel weerkaatst wat het rijpingsproces van de vruchten versnelt. Daarnaast houdt het strooisel de planten proper en droog.
Als je je planten wilt beschermen tegen vorst, wordt een laag van 8-9 cm dikte aangeraden. Wil je onkruidgroei voorkomen en de vochtigheid van de bodem op peil houden, dan is het aanbrengen van een laag van 4-5 cm in het voorjaar voldoende. Contact tussen het strooisel en de stam van de planten moet echter worden vermeden.
De onaangename textuur van hennepstrooisel weert bovendien slakken en katten uit de tuin.
Praktisch onverslijtbaar
Lavakorrels
Lavakorrels zijn een nieuwe trend in de tuin. Deze 100% natuurlijke bodembedekker is afkomstig van gruis van lavagesteente ontstaan door een vulkaanuitbarsting. Dankzij hun fijne structuur vormen de korrels een compacte laag die de groei en kieming van onkruid tegengaat.
Lavakorrels bezitten een grote wateropslagcapaciteit. Dit water geven ze bij droogte terug vrij, wat ideaal is voor planten die minder goed vocht verdragen. Het lichte, poreuze en vrijwel onverslijtbare materiaal vermijdt eveneens de overlast van slakken.
Om een onkruidwerend effect te bereiken, raden we je aan een laag van 3-5 cm aan te brengen. Wil je de planten beschermen tegen vorst, dan plaats je bij voorkeur een laag van 8-9 cm.
Kalkrijk
Schelpen
Schelpen kunnen zonder probleem in bloemborders en bloembakken worden toegepast als decoratie. Toch moet je goed beseffen dat de schelpen ontbinden en er bijgevolg kalk in de bodem terecht komt. Schelpen kan je dus zonder probleem bij kalkminnende planten toepassen (denk maar aan buxus, clematis, lavendel, …). Bij zuurminnende planten (zoals hortensia’s, azalea’s, rododendrons, …) moet je echter opletten want zij schuwen kalk.
De 100% natuurlijke schelpen beperken de groei van onkruiden en voorkomen dat de grond te snel uitdroogt. De scherpe randjes zorgen er bovendien voor dat slakken zich moeilijker kunnen voortbewegen en je planten dus niet kunnen aantasten.
De schelpen kunnen onderaan in bloempotten worden gelegd (laagje van 2 cm) om te zorgen voor een betere afwatering.
Indien je de schelpen puur als decoratie of slakkenafweer wilt gebruiken, volstaat een laagje van 2 cm. Voor een onkruidwerend effect moet de laag 4 cm dik zijn.
Gebakken kleikorrels
Hydrokorrels
Hydrokorrels zijn kleikorrels die bij hoge temperatuur worden gebakken. Dit zorgt ervoor dat het onbreekbare materiaal heel zuiver en stofvrij is en dus geen vlekken maakt als het op de grond valt. De korrels hebben meerdere functies :
- Drainerende functie : als je de hydrokorrels onderaan in de bloempot of -bak aanbrengt (2-3 cm), nemen ze het overtollige water op en geven ze het water op gelijkmatige manier terug vrij wanneer de plant daar nood aan heeft. Zo bescherm je de wortels tegen droogte en verrotting. Voorwaarde is wel dat de pot of bak voorzien is van drainagegaten. Indien dit niet het geval is, kan je die eenvoudigweg zelf boren.
- Verluchting : als je de potgrond vermengt met hydrokorrels (verhouding 10:1), krijgen de wortels meer lucht.
- Bodembedekking : als je bovenaan de pot een laagje (3-5 cm) hydrokorrels aanbrengt, zal het water minder snel verdampen en zal je je plant bijgevolg minder vaak water moeten geven. Vermijd om tot aan de rand van de pot op te vullen zodat de korrels niet uit de pot vloeien wanneer je je plant water geeft.
Hoe een bodembedekker toepassen?
- Maak de bloemperken en borders onkruidvrij.
- Bemest de planten met een voedingsrijke meststof.
- Werk eventuele oneffenheden weg om een zo egaal mogelijk resultaat te bekomen.
- Breng de bodembedekker aan. Volg hierbij de aanbevelingen op de verpakking. Er wordt voornamelijk een dikte van 7 tot 10 cm aangeraden om een beschermend en onkruidwerend effect te verkrijgen.
Opmerking
Bij aanleg van een bloemborder wordt vaak worteldoek geplaatst. Dit materiaal biedt stabiliteit en houdt onkruiden tegen. Het zal echter ook de groei van wortels van bodembedekkende planten tegenhouden die ondergrondse uitlopers vormen.
2. Onkruiden verwijderen en bestrijden
Eens er onkruiden verschijnen in je bloemperk of op je terras, wil je ze natuurlijk zo snel mogelijk weg. Maar hoe begin je eraan? Er zijn diverse mogelijkheden :
1. Schoffelen
Met behulp van een schoffel kan je de onkruiden loswerken enkele centimeters diep in de grond. Schoffelen is heel efficiënt om op heel korte termijn de onkruiden te verwijderen. Toch moet je opletten dat de wortels van je vaste planten niet worden beschadigd. Ook hier bestaat de kans dat er wortels in de grond achterblijven. Deze techniek is ideaal voor wortelonkruiden aangezien zij zich niet via zaad verspreiden en perfect afgesneden kunnen worden door te schoffelen.
2. Wieden
Je kan ze eenvoudigweg manueel verwijderen, maar dat is een heel tijdrovend werkje. Bovendien bestaat de kans dat wortels in de grond blijven zitten en dat de onkruiden binnen de kortste keren opnieuw verschijnen. Wied de onkruiden bij voorkeur bij droog weer, bij vochtig weer is het wat zwaarder. Om efficiënt te werken zal je de behandeling meerdere malen moeten uitvoeren (om de 3-4 weken), zeker bij oudere planten.
3. Thermische middelen
Bij thermische bestrijding van onkruid worden de onkruiden bovengronds verhit met behulp van hete lucht, infrarode straling, stoom, heet water of een hete vlam. Daardoor wordt het weefsel gedood. Bij dergelijke apparaten is de warmte echter niet voldoende hoog om de onkruiden ook ondergronds te vernietigen. Hier wordt dus aangeraden om meerdere behandelingen uit te voeren. Het onkruid zal hierdoor heel uitgeput raken en de kans op herstel zal steeds kleiner worden.
4. Branders
Onkruidbranders zijn een manier om snel onkruiden te bestrijden. Ze drogen de planten uit waardoor ze uiteindelijk afsterven. Deze techniek brengt echter heel wat verschroeiingsgevaar met zich mee, zeker voor omliggende beplantingen. De hoeveelheid brandstof die voor onkruidbranders nodig is, maakt deze techniek helemaal niet milieuvriendelijk. Doordat de onkruiden enkel bovengronds worden behandeld, zijn meerdere behandelingen nodig. Opgelet voor brandgevaar : gebruik geen branders in de buurt van tuinhuizen, houtconstructies en droge bladeren.
5. Borstels
Onkruidborstels vegen over de onkruiden waardoor de bovengrondse delen heel efficiënt worden verwijderd. Bij staalborstels bestaat de kans dat de stoeptegels of terrastegels wordt beschadigd. Ook de borstel zelf moet bij veelvuldig gebruik regelmatig vervangen worden. Bijkomend nadeel is dat je na de behandeling alle verwijderde onkruiden nog moet samen vegen
6. Onkruidbestrijders
Als al deze middelen niet helpen, kan je grijpen naar onkruidbestrijders. Op de markt zijn heel wat onkruidbestrijders op basis van pelargonzuur beschikbaar, zowel in geconcentreerde vorm (op te lossen in water - ideaal voor grote oppervlakken) als in gebruiksklare vorm (ideaal voor kleinere oppervlakken en pleksgewijze behandeling). Pelargonzuur is van nature aanwezig in planten zoals pelargonium. De stof werkt via contact. De actieve stof dringt in de waslaag van het behandelde blad en vernietigt het membraan. De plant zal uiteindelijk uitdrogen.
Opgelet
Gebruik je een totale onkruidbestrijder tussen je sierplanten? Monteer dan zeker een spuitkap op je spuittoestel. Zo ben je zeker dat je naburige planten, die je wenst te behouden, niet raakt.
3. Wat met huismiddeltjes?
Huismiddeltjes worden vaak als wondermiddelen beschouwd. Je vindt de producten thuis, je past ze toe en de onkruiden zijn zo goed als meteen dood. Maar besef heel goed dat middeltjes zoals azijn, zout en javel heel wat gevaren met zich meebrengen. We raden het gebruik van dergelijke middelen voor de bestrijding van onkruid dan ook ten stelligste af.
- Azijn : is een stof die heel schadelijk is voor waterorganismen. Dit mag bijgevolg niet in de buurt van waterlopen, afvoerputjes of riolen worden toegepast. Maar dat is nog niet alles : azijn is heel schadelijk voor bijen, dus opgelet voor planten in bloei. Goed ontwikkelde eenjarige en meerjarige planten overleven vlotjes een behandeling met azijn.
- Zout : als je zout regelmatig toepast, wordt verzilting van de bodem veroorzaakt. Dit zorgt voor een fysiologisch droog milieu. Zout stapelt zich ook gemakkelijk op in de bodem en brengt zo bodemvervuiling met zich mee.
- Javel : deze stof is bijzonder giftig voor het leven in water en in de bodem, maar is ook voor de mens gevaarlijk (bij inademing en bij aanraking met de huid).
Kortom : wees verstandig en houd deze producten ver uit de buurt van je tuin!
COMPO. Mooie planten zonder moeite.
Heb je twee linkerhanden of heb je groene vingers? Samen zorgen we voor een groenere levenskwaliteit !